Τις τελευταίες μέρες τα στοιχεία στην χώρα μας δείχνουν ότι η πανδημία φαίνεται να έχει ελεγχθεί. Η σχετικά πρώιμη λήψη μαζικών μέτρων καραντίνας φαίνεται ότι απέδωσε αρκετά καλά. Πλέον, πρέπει να δούμε πώς θα περάσουμε στην επόμενη φάση διαχείρισης της πανδημίας. Δηλαδή, την σταδιακή χωροχρονική προσαρμογή των μέτρων ανάλογα με τον αριθμό κρουσμάτων που εμφανίζει κάθε νομός-πόλη-κωμόπολη-χωριό ανά χρονική περίοδο.
Η συγκεκριμένη φάση μπορεί να είναι και δυσκολότερη καθώς θα πρέπει να είναι πιο στοχευμένη. Χρειάζεται σημαντική προετοιμασία, πχ πρέπει να υπάρχει κέντρο επιδημιολογικής παρακολούθησης της πανδημίας σε κάθε νομό αλλά και περαιτέρω στήριξη των περιφερειακών δομών υγείας ώστε να μπορεί κάθε νομός να μπορεί να διαχειρίζεται πιθανές εξάρσεις.
Όμως, πλήρης άρση του lockdown φαντάζει σχεδόν αδύνατη για τους επόμενους (αρκετούς) μήνες. Ειδικά κλειστοί χώροι, όπου συνηθίζεται ο συνωστισμός: εστιατόρια, μπαρ, διάφοροι χώροι εργασίας/διασκέδασης δύσκολα θα επανέλθουν άμεσα στην πρότερη κανονικότητα. Πιθανώς να έχουμε ένα πολύ σταδιακό άνοιγμα τέτοιων χώρων με μέτρα περιορισμού, αντίστοιχων με τα σούπερ μάρκετ με διατήρηση μέτρων social distancing.
Όπως είναι αναμενόμενο, όλη αυτή η μάχη με τον κορωνοϊό θα έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Οι αισιόδοξες προβλέψεις αναφέρουν ύφεση περί του 10%, ενώ πιο μετριοπαθείς περί του 18% . Ο ΟΑΣΑ μάλιστα αναφέρει ότι το lockdown θα επιφέρει άμεσα (όχι ετήσια) ύφεση κοντά στο 35%.
Το πλήγμα ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών (εστίαση, χώροι διασκέδασης,τουρισμός) θα είναι τεράστιο. Παρ'όλα αυτά βλέπουμε ότι παρότι και τώρα ένα μεγάλο ποσοστό εργαζόμενων είναι εκτός εργασίας δεν έχει προκληθεί κοινωνική κατάρρευση. Δεν έχουμε πχ κάποια διατροφική ή ενεργειακή κρίση, ενώ η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη προσφέρεται κανονικά παρά τις ειδικές προσαρμογές που έχουν γίνει λόγω της πανδημίας.
Βλέπουμε δηλαδή ότι η αποφυγή κοινωνικής κρίσης είναι περισσότερο θέμα πολιτικής απόφασης.
Όμως, όπως εύστοχα περιγράφει στην ομιλία του o κος Βαρουφάκης η στάση της ΕΕ και ειδικά των μελών της Ευρωζώνης θα οδηγήσει σε δεύτερο χρόνο σε λήψη μέτρων λιτότητας που πιθανότατα θα επιτείνουν την φτωχοποίηση των λαών της Ευρώπης και ακόμα περισσότερο της Ελλάδας.
Θα έρθουμε δηλαδή αντιμέτωποι με ένα διπλό πρόβλημα: από την μία θα πρέπει να προσαρμόσουμε την διαβίωση μας ώστε να περιορίζεται η διάδοση του κορωνοϊού και από την άλλη θα πρέπει να βρούμε κάποια λύση ώστε η οικονομική ύφεση να μην μετατραπεί σε κοινωνική κατάρρευση.
Η διαχείριση της κρίσης του 2010, οδήγησε στην μετανάστευση 500.000 Ελλήνων στο εξωτερικό. Σήμερα, αυτό δεν είναι τόσο εύκολο για λόγους υγειονομικούς, αλλά και καθώς η κρίση θα πλήξει τους πάντες και οι θέσεις εργασίας θα λιγοστέψουν ακόμα περισσότερο.
Οπότε θα πρέπει να βρούμε μια άλλη λύση.
Καταρχάς θα πρέπει να την φανταστούμε. Και κατά δεύτερον θα πρέπει να προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να την εφαρμόσουμε πρώτα οι ίδιοι και όχι μόνο να την αναθέσουμε σε άνωθεν σωτήρες.
Όπως έχει επισημανθεί σε παλαιότερη ανάρτηση, μια πιθανή λύση στο θέμα της διαχείρισης της πανδημίας θα ήταν μια σταδιακή ελεγχόμενη αποκέντρωση του πληθυσμού των πόλεων. Φυσικά εθελούσιου χαρακτήρα και όχι καταναγκαστικού.
Στην κωμόπολη ή στο χωριό ο συνωστισμός είναι πιο εύκολο να αποφευχθεί, και γενικότερα η διαβίωση σε καθεστώς μερικού lockdown είναι πιο ανθρώπινη.
Παράλληλα είναι μια πιθανή απάντηση και για το κύμα ανέργων που δημιουργείται. Δεν είναι βέβαιο ότι το κράτος σε συνθήκες λιτότητας θα μπορεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα επιδόματα για όλους. Και ακόμα και αν τα καταφέρει, αυτά θα είναι αρκετά χαμηλά. Αντίθετα, η διαβίωση στην επαρχία είναι εξ ορισμού πιο "αποεμπορευματοποιημένη". Τα κόστη διαβίωσης είναι κατά κανόνα χαμηλότερα και υπάρχει και καλύτερη προοπτική διατροφικής αυτάρκειας, που αυξάνει ανάλογα με τον βαθμό αποκέντρωσης και συνεργασίας των τοπικών κοινοτήτων. Παράλληλα, θα μειώνεται και η οικονομική εξάρτηση της χώρας από το εξωτερικό.
* Η πρόταση για αποκέντρωση αφορά αρχικά το επόμενο χρονικό διάστημα και τουλάχιστον μέχρι να λυθεί οριστικά το ζήτημα της πανδημίας.
** Όπως έχει αναφερθεί, θα πρέπει να γίνει με τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος διάχυσης της πανδημίας από τα αστικά κέντρα στην επαρχία. Πχ ιδανικά πριν την μετάβαση στην επαρχία να προηγηθεί εργαστηριακό τεστ, και απαραίτητα να ακολουθήσει καραντίνα 2 εβδομάδων στον τόπο προορισμού. Η ενίσχυση των περιφερειακών δομών υγείας είναι έτσι κι αλλιώς αναγκαία. Η μετάβαση σε νησιά είναι πιο ιδιαίτερη περίπτωση και απαιτεί φυσικά ακόμα μεγαλύτερη προσοχή και προετοιμασία.
Η συγκεκριμένη φάση μπορεί να είναι και δυσκολότερη καθώς θα πρέπει να είναι πιο στοχευμένη. Χρειάζεται σημαντική προετοιμασία, πχ πρέπει να υπάρχει κέντρο επιδημιολογικής παρακολούθησης της πανδημίας σε κάθε νομό αλλά και περαιτέρω στήριξη των περιφερειακών δομών υγείας ώστε να μπορεί κάθε νομός να μπορεί να διαχειρίζεται πιθανές εξάρσεις.
Όμως, πλήρης άρση του lockdown φαντάζει σχεδόν αδύνατη για τους επόμενους (αρκετούς) μήνες. Ειδικά κλειστοί χώροι, όπου συνηθίζεται ο συνωστισμός: εστιατόρια, μπαρ, διάφοροι χώροι εργασίας/διασκέδασης δύσκολα θα επανέλθουν άμεσα στην πρότερη κανονικότητα. Πιθανώς να έχουμε ένα πολύ σταδιακό άνοιγμα τέτοιων χώρων με μέτρα περιορισμού, αντίστοιχων με τα σούπερ μάρκετ με διατήρηση μέτρων social distancing.
Όπως είναι αναμενόμενο, όλη αυτή η μάχη με τον κορωνοϊό θα έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Οι αισιόδοξες προβλέψεις αναφέρουν ύφεση περί του 10%, ενώ πιο μετριοπαθείς περί του 18% . Ο ΟΑΣΑ μάλιστα αναφέρει ότι το lockdown θα επιφέρει άμεσα (όχι ετήσια) ύφεση κοντά στο 35%.
 |
| Πρόβλεψη ύφεσης λόγω lockdown από ΟΑΣΑ |
Το πλήγμα ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών (εστίαση, χώροι διασκέδασης,τουρισμός) θα είναι τεράστιο. Παρ'όλα αυτά βλέπουμε ότι παρότι και τώρα ένα μεγάλο ποσοστό εργαζόμενων είναι εκτός εργασίας δεν έχει προκληθεί κοινωνική κατάρρευση. Δεν έχουμε πχ κάποια διατροφική ή ενεργειακή κρίση, ενώ η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη προσφέρεται κανονικά παρά τις ειδικές προσαρμογές που έχουν γίνει λόγω της πανδημίας.
Βλέπουμε δηλαδή ότι η αποφυγή κοινωνικής κρίσης είναι περισσότερο θέμα πολιτικής απόφασης.
Όμως, όπως εύστοχα περιγράφει στην ομιλία του o κος Βαρουφάκης η στάση της ΕΕ και ειδικά των μελών της Ευρωζώνης θα οδηγήσει σε δεύτερο χρόνο σε λήψη μέτρων λιτότητας που πιθανότατα θα επιτείνουν την φτωχοποίηση των λαών της Ευρώπης και ακόμα περισσότερο της Ελλάδας.
Θα έρθουμε δηλαδή αντιμέτωποι με ένα διπλό πρόβλημα: από την μία θα πρέπει να προσαρμόσουμε την διαβίωση μας ώστε να περιορίζεται η διάδοση του κορωνοϊού και από την άλλη θα πρέπει να βρούμε κάποια λύση ώστε η οικονομική ύφεση να μην μετατραπεί σε κοινωνική κατάρρευση.
Η διαχείριση της κρίσης του 2010, οδήγησε στην μετανάστευση 500.000 Ελλήνων στο εξωτερικό. Σήμερα, αυτό δεν είναι τόσο εύκολο για λόγους υγειονομικούς, αλλά και καθώς η κρίση θα πλήξει τους πάντες και οι θέσεις εργασίας θα λιγοστέψουν ακόμα περισσότερο.
Οπότε θα πρέπει να βρούμε μια άλλη λύση.
Καταρχάς θα πρέπει να την φανταστούμε. Και κατά δεύτερον θα πρέπει να προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να την εφαρμόσουμε πρώτα οι ίδιοι και όχι μόνο να την αναθέσουμε σε άνωθεν σωτήρες.
Όπως έχει επισημανθεί σε παλαιότερη ανάρτηση, μια πιθανή λύση στο θέμα της διαχείρισης της πανδημίας θα ήταν μια σταδιακή ελεγχόμενη αποκέντρωση του πληθυσμού των πόλεων. Φυσικά εθελούσιου χαρακτήρα και όχι καταναγκαστικού.
Στην κωμόπολη ή στο χωριό ο συνωστισμός είναι πιο εύκολο να αποφευχθεί, και γενικότερα η διαβίωση σε καθεστώς μερικού lockdown είναι πιο ανθρώπινη.
Παράλληλα είναι μια πιθανή απάντηση και για το κύμα ανέργων που δημιουργείται. Δεν είναι βέβαιο ότι το κράτος σε συνθήκες λιτότητας θα μπορεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα επιδόματα για όλους. Και ακόμα και αν τα καταφέρει, αυτά θα είναι αρκετά χαμηλά. Αντίθετα, η διαβίωση στην επαρχία είναι εξ ορισμού πιο "αποεμπορευματοποιημένη". Τα κόστη διαβίωσης είναι κατά κανόνα χαμηλότερα και υπάρχει και καλύτερη προοπτική διατροφικής αυτάρκειας, που αυξάνει ανάλογα με τον βαθμό αποκέντρωσης και συνεργασίας των τοπικών κοινοτήτων. Παράλληλα, θα μειώνεται και η οικονομική εξάρτηση της χώρας από το εξωτερικό.
* Η πρόταση για αποκέντρωση αφορά αρχικά το επόμενο χρονικό διάστημα και τουλάχιστον μέχρι να λυθεί οριστικά το ζήτημα της πανδημίας.
** Όπως έχει αναφερθεί, θα πρέπει να γίνει με τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος διάχυσης της πανδημίας από τα αστικά κέντρα στην επαρχία. Πχ ιδανικά πριν την μετάβαση στην επαρχία να προηγηθεί εργαστηριακό τεστ, και απαραίτητα να ακολουθήσει καραντίνα 2 εβδομάδων στον τόπο προορισμού. Η ενίσχυση των περιφερειακών δομών υγείας είναι έτσι κι αλλιώς αναγκαία. Η μετάβαση σε νησιά είναι πιο ιδιαίτερη περίπτωση και απαιτεί φυσικά ακόμα μεγαλύτερη προσοχή και προετοιμασία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου