Υπαιθριοποίηση- Ενδοοικογενειακή μετάδοση- Πρώιμη θεραπεία- Επίταξη

Μετά την κατάρρευση του ΕΣΥ στην Β. Ελλάδα το Νοέμβριο του 2020 πλησιάζουμε στο αντίστοιχο σημείο και στην Ν. Ελλάδα, ενώ η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς σχετικού λοκντάουν το τελευταίο 5μηνο και συνολικά πάνω από τον μισό χρόνο από τις 23 Μαρτίου του 2020.

Tι δεν θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και 1 χρόνο;

Μετά την σχετικά πετυχημένη διαχείριση του πρώτου κύματος η κυβέρνηση και η επιτροπή ειδικών έχουν προχωρήσει σε μια αλληλουχία λανθασμένων επιλογών, που εκτός του ότι διέλυσαν την ελληνική κοινωνία/οικονομία δεν κατάφεραν να ελέγξουν και την έξαρση της πανδημίας.
    Ακόμα και στο πρώτο κύμα, το μη κλείσιμο των συνόρων όταν διαπιστώθηκε η έξαρση στην Ιταλία ήταν τουλάχιστον παράλογο, ενώ η υιοθέτηση του λοκντάουν παρότι ενδεχομένως υπερβολική μπορεί να δικαιολογηθεί λόγω του άγνωστου κινδύνου της πανδημίας καθότι ακόμα δεν είχε ξεκαθαρίσει η θνητότητα και η μεταδοτικότητα του ιού.
    Ακόμα και τότε βέβαια ήταν γνωστά τα πετυχημένα παραδείγματα διαχείρισης της πανδημίας από Ν. Κορέα, Βιετνάμ, Ισλανδία κα. Απτό καλοκαίρι και μετά δυστυχώς η κυβέρνηση αποφάσισε να ακολουθήσει την ήδη αποτυχημένη διαχείριση της ΕΕ. Υποδοχή τουριστών χωρίς έλεγχο*, άρνηση επιβολής πρώιμου αυστηρού λοκντάουν (έστω στις αρχές Οκτώβρη) ώστε να μηδενίσει έγκαιρα η έξαρση του ιού πριν περάσει σε εκθετική φάση, και εν συνεχεία επιβολή αποτυχημένων λοκντάουν με καταστρατήγηση της λογικής, δρώντας ουσιαστικά ως αρνήτρια της πανδημίας και της ορθολογικής διαχείρισής της.

*Στα πρότυπα της Ισλανδίας, αν ο στόχος είναι το zeroCovid θα έπρεπε να απαιτείται αρνητικό τεστ πριν την πτήση, κατά την άφιξη αλλά και την 5η μέρα παραμονής στη χώρα. Στο ενδιάμεσο διάστημα θα μπορούσε ο εισερχόμενος να παραμένει στο ξενοδοχείο/δωμάτιο του και να κυκλοφορεί στους υπαίθριους χώρους αποφεύγοντας τον συνωστισμό.

Σε περίπτωση που αυτό θεωρούταν μη βιώσιμο για τον τουρισμό θα έπρεπε μίνιμουμ να απαιτείται τεστ πριν και κατά την άφιξη και να έχει ανακοινωθεί εξαρχής ότι σε περίπτωση έξαρσης λόγω του τουρισμού, θα ακολουθούσε αυστηρό λοκντάουν στα τέλη Σεπτεμβρίου ή Οκτωβρίου.

Τι θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και 1 χρόνο;

Συνοπτικά η άμεση αλλά και μεσοπρόθεσμη αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί:

Α. Την υπαιθριοποίηση όσων περισσότερων κοινωνικών δραστηριοτήτων είναι δυνατό
Β. Τον περιορισμό της ενδοοικογενειακής μετάδοσης πιθανώς με επιτάξεις ξενοδοχείων
Γ.  Μελέτες πρωτοκόλλων πρώιμης θεραπείας
Δ. Ενίσχυση του ΕΣΥ- Άμεση επίταξη ιδιωτικών δομών υγείας
Ε. Προαιρετικός! εμβολιασμός ηλικιωμένων-ευπαθών ομάδων
Στ.  Πανυγειονομική απαίτηση αλλαγής της Επιτροπής Ειδικών και αντίστοιχα κοινωνικά αιτήματα άμεσης αλλαγής πλεύσης της Κυβέρνησης από την υιοθέτηση της παράλογης ευρωπαϊκής προσέγγισης με τα ήδη λίαν καταστρεπτικά αποτελέσματα.

Ιδανικά, στόχος θα ήταν να κρατηθεί ελεγχόμενη η διάδοση του κορωνοϊού (covid zero) και στη συνέχεια να εμβολιάζονταν οι ευπαθείς ομάδες ώστε να επανερχόμασταν σταδιακά στην πρότερη κατάσταση ει δυνατόν.

Aνεξάρτητα του αν θα επιτυγχανόταν το covid-zero, θα έπρεπε να: 

Α. Προωθηθεί η υπαιθριοποίηση όσων περισσότερων δραστηριοτήτων είναι εφικτό.

Από τον Μάιο είχε επισημανθεί η ανάγκη τα σχολεία να αξιοποιήσουν καλά αεριζόμενους/υπαίθριους χώρους, αλλά και να προσαρμοστεί το σχολικό έτος με τρόπο που να αξιοποιούσε το εύκρατο κλίμα της χώρας μας. 

Η υπαιθριοποίηση θα ήταν απαραίτητη ακόμα και αν υπήρχε μικρή ή μεγάλη έξαρση του κορωνοϊού. Είναι πλέον γνωστό ότι η συντριπτική πλειοψηφία της μετάδοσης συμβαίνει σε εσωτερικούς χώρους ιδιαίτερα σε συνθήκες συνωστισμού και κακού αερισμού.
Η εστίαση δεν θα έπρεπε να είχε κλείσει αλλά να παραμείνει ανοιχτή σε υπαίθριους χώρους με αύξηση των αποστάσεων σε φάσεις μεγάλης έξαρσης. Αντίστοιχα, θα έπρεπε να προωθηθούν έτι περαιτέρω υπαίθριες αγορές. Πιθανώς ακόμα και λιανικού εμπορίου.

Β. Περιορισμός ενδοοικογενειακής μετάδοσης.

Στην Κίνα πέραν του αυστηρότατου lockdown υπήρχε και υποχρεωτικός διαχωρισμός όσων ατόμων νοσούσαν από τις οικογένειες τους. Αν και η μεν υποχρεωτικότητα δεν συνάδει με τις σχετικά* πιο φιλελεύθερες δυτικές κοινωνίες, ο προαιρετικός διαχωρισμός όσων νοσούν είναι αναγκαίος.
Η αξιοποίηση των άδειων ξενοδοχείων είτε επί πληρωμή είτε με επίταξη φαντάζει επιβεβλημένη.

*Πόσο φιλελεύθερες είναι άραγε οι κοινωνίες όπου για να πετάξεις τα σκουπίδια απαιτείται να στείλεις sms,απαγορεύονται επί μηνών οι νυχτερινοί περίπατοι, επιβάλλονται πρόστιμα για την μη χρήση μάσκας σε μοναχικούς περιπάτους και προωθείται όλο και περισσότερο η ιδέα του έστω εμμέσως υποχρεωτικού εμβολιασμού.. 

Γ. Πρώιμη θεραπεία: Μονοκλωνικά Αντισώματα, Υδροξυχλωροκίνη, Ιβερμεκτίνη

Στη συντριπτική πλειοψηφία της Δύσης οι κεντρικές οδηγίες συνιστούν στην πρώτη φάση της νόσου, πριν δηλαδή την ανάπτυξη πνευμονίας, ότι δεν χρειάζεται να ληφθεί κάποια αγωγή.

Φάρμακα όπως η Υδροξυχλωροκίνη(Plaquenil) και η Ιβερμεκτίνη έχουν δαιμονοποιηθεί ή κριθεί αναποτελεσματικά. Όμως, πλέον υπάρχουν πολλαπλές έρευνες που δείχνουν ότι πιθανότατα η πρώιμη χορήγησή τους περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των σοβαρά νοσούντων και συνεπαγόμενα των θανόντων. 

Πιθανή Δράση και Ασφάλεια Υδροξυχλωροκίνης 

https://www.youtube.com/watch?v=YxNwEb38eOQ&ab_channel=2FGDOCS (ιταλικό ντοκιμαντέρ σχετικά με την ιστορία της υδροξυχλωροκίνης. Αυτόματη μετάφραση υποτίτλων στα αγγλικά/ελληνικά στις ρυθμίσεις)
https://c19study.com/#early
https://c19ivermectin.com/

Κατά την περίοδο του Μαρτίου μάλιστα, η Υδροξυχλωροκίνη ήταν στις ελληνικές οδηγίες αντιμετώπισης της covid-19. Δυστυχώς δεν μας δόθηκαν ποτέ στοιχεία σχετικά με την όποια αποτελεσματικότητά της, πριν αυτή βγει από τις οδηγίες. Κατ' ελάχιστον, θα έπρεπε να έχουν εδώ και καιρό πραγματοποιηθεί μελέτες και στη χώρα μας που να διερευνούν την όποια θετική ή μη δράση τους. 

https://swprs.org/on-the-treatment-of-covid-19/ Συγκεντρωμένα πρωτόκολλα πρώιμης θεραπείας

Πρωτόκολλο πρώιμης θεραπείας McCullough

Παράλληλα, φάρμακα αμφίβολης θεραπευτικής αξίας αλλά μεγάλου οικονομικού κόστους ,όπως το Remdesivir χορηγούνται σχεδόν σε όλους τους σοβαρά πάσχοντες (παρά ανεξάρτητες μελέτες που επισημαίνουν την μη αποτελεσματικότητά του). Πιθανώς, η έλλειψη μεγαλοφαρμακευτικών λόμπι που να στηρίζουν τις πάμφθηνες Υδροξυχλωροκίνη και Ιβερμεκτίνη εξηγούν την δυσανάλογη αυτή αντιμετώπιση.

Tην ίδια ώρα, στη χώρα μας, τα πιθανότατα αποτελεσματικά μονοκλωνικά αντισώματα είναι εκτός συζήτησης για την ώρα, ενώ τα εμβόλια προβάλλονται μονίμως ως πανάκεια.

*Τα μαζικά τεστ αν δεν ακολουθούνται από τον προαιρετικό διαχωρισμό νοσούντων-υγειών, χάνουν σε σημαντικό βαθμό την όποια αξία τους. Αξία μάλιστα που μεγενθύνεται αν ελληνικές κλινικές μελέτες επιβεβαιώσουν την χρησιμότητα των προτεινόμενων πρώιμων θεραπειών.

Δ. Ενίσχυση ΕΣΥ- Επίταξη Ιδιωτικών Δομών

Ο διπλασιασμός-τριπλασιασμός των ΜΕΘ αν και σημαντικός, δεν αποτελεί την απόλυτη λύση στο πρόβλημα της πανδημίας, καθώς ιδανικά αυτή πρέπει να ελεγχθεί πριν φτάσουμε στο σημείο υπερσυσσώρευσης σοβαρά νοσούντων, ενώ η επιβίωση όσων εισάγονται στις ΜΕΘ κινείται στο 40-50%. Φυσικά στην παρούσα φάση η μαζική επίταξη ιδιωτικών δομών είναι επιβεβλημένη, αφού είναι αδιανόητο και συνάμα εγκληματικό να χάνεται κόσμος ενώ υπάρχουν κενά κρεβάτια ΜΕΘ στον ιδιωτικό τομέα. 

Η ενίσχυση του ΕΣΥ(σε κάθε βαθμίδα) είναι κρίσιμη ανεξάρτητα πανδημίας. Η προωθούμενη ΣΔΙΤοποίηση της Υγείας μόνο επιζήμια αποβαίνει για την πλειονότητα της κοινωνίας εις όφελος ορισμένων κλινικαρχών, πολυεθνικών και ασφαλιστικών εταιριών. Οι αργομισθίες και τα φακελάκια είναι υπαρκτά προβλήματα του ΕΣΥ (και γενικότερα του Δημοσίου) που απαιτούν μεγάλη βελτίωση. Η συνεχιζόμενη υποκατάστασή τους όμως, με (ημι)ιδιωτικές κερδοσκοπικές δομές οδηγεί στην υποβάθμιση της παρεχόμενης υγείας για την πλειονότητα μιας ολοένα και περισσότερο φτωχοποιούμενης κοινωνίας.

Ε. Ερωτήματα για τη Δυτική Δυστοπία και Εμβόλια

Ο παραλογισμός στην αντιμετώπιση της πανδημίας δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο αλλά είναι ο κανόνας σε όλη σχεδόν την ΕΕ, την Λ. Αμερική αλλά και στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ. 

Ενώ τελικά η συνολική θνητότητα κυμαίνεται κάπου μεταξύ 0.5-1% προβάλλεται ως σχεδόν μια νέα μαύρη πανώλη, παρόλο που η αύξηση των θανάτων ετησίως σύμφωνα με την παρακάτω έρευνα  κυμαίνεται από αρνητική έως 15%.

Φυσικά σε χώρες που έλεγξαν την πανδημία εξαρχής όπως η Ν.Κορέα και η Νορβηγία είχαμε έως και μείωση των θανάτων. Παράλληλα, χώρες που δεν εφάρμοσαν πολύμηνα αυστηρότατα λοκντάουν  ,όπως η Σουηδία και Ελβετία, τα πήγανε αρκετά καλύτερα από χώρες που εφαρμόζουν τέτοια μέτρα όπως η Ισπανία, η Χιλή, το Βέλγιο, η Αγγλία κα.

Έρευνα υπερβάλλουσας θνητότητας από το μ.ο. για το 2020

Η προβολή ότι όλα γίνονται για "την υγεία μας" γεννά πολλαπλά ερωτήματα όταν δεν ακολουθούνται τα παραδείγματα επιτυχημένης διαχείρισης που ήταν γνωστά από την περυσινή Άνοιξη. Αντίστοιχα ερωτήματα γεννά και η εμμονή στα αποτυχημένα λοκντάουν χωρίς παράλληλη έστω προώθηση μέτρων υπαιθριοποίησης και περιορισμού ενδοοικογενειακής μετάδοσης. Λοκντάουν που τελικά δεν προσφέρουν κάποιο ιδιαίτερο όφελος στην αντιμετώπιση της πανδημίας ενώ παράλληλα προκαλούν μακροχρόνια οικονομικοκοινωνική καταστροφή στην πλειονότητα της κοινωνίας.

Την ίδια ώρα, τα πειραματικά εμβόλια προωθούνται ως η απόλυτη πανάκεια έναντι της πανδημίας. Μιας πανδημίας που κατά βάση προκαλεί σοβαρή νόσηση σε ηλικιωμένους και άτομα  που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Η εμμονή να εμβολιαστεί όλος ο ενήλικος πληθυσμός(πιθανώς σύντομα και ο ανήλικος) ανεξάρτητα κινδύνου και χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το (έστω χαμηλό αλλά) άγνωστο μεσομακροπρόθεσμο ρίσκο γεννά και πάλι εύλογα ερωτήματα, ενώ εγείρει και διάφορα ζητήματα που εύστοχα αναλύει η δημοσιογράφος Νέλλη Ψαρρού στις αναρτήσεις της.
Άποψη του γράφοντος είναι ότι τα εμβόλια θα πρέπει να είναι αυστηρά προαιρετικά για όλους, ενώ αν ο στόχος των Δυτικών κυβερνήσεων ήταν το covid-zero, η μέχρι τώρα προσέγγισή τους θα ήταν τελείως διαφορετική και όχι ένα συνεχές παραλογισμού.

Στ. Κοινωνική και πανυγειονομική αντίδραση

Μετά από 5 μήνες αποτυχημένου λοκντάουν η κυβέρνηση έχει κάψει όλο το πολιτικό κεφάλαιο που είχε μαζέψει μετά την σχετικά πετυχημένη αντιμετώπιση του πρώτου κύματος. Η πλειοψηφία του κόσμου διακατέχεται από ένα μίγμα αγανάκτησης, απόγνωσης και εξάντλησης.

Είναι αναγκαίο να υπάρξει κοινωνική πίεση για άμεση αλλαγή πλεύσης στη διαχείριση της πανδημίας και της επερχόμενης οικονομικής κρίσης. Η επερχόμενη οικονομικοκοινωνική κρίση σε συνδυασμό με την όλο εντεινόμενη κρατική απονομιμοποίηση δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Αν η κυβέρνηση εμείνει στην καταστολή κάθε αντίδρασης το σπιράλ κατάρρευσης των τελευταίων μηνών θα επιταχυνθεί, επιτείνοντας το διαμορφώμενο περιβάλλον δυστοπίας.

Αντίστοιχα, πρέπει να υπάρξει πανυγειονομική πίεση για σημαντικές αλλαγές πλεύσης και αναγκαστικά και σύνθεσης της επιτροπής ειδικών. Η κάλυψη/προώθηση εμφανέστατα παράλογων μέτρων εναντίον της πανδημίας, ενώ ταυτόχρονα τηρούσαν σιγή ιχθύος σχετικά πχ με την απαραίτητη ενδυνάμωση του ΕΣΥ, έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτο πλήγμα στην αξιοπιστία των περισσότερων μελών της. 

Και η κυβέρνηση και οι επιλεγμένοι ειδικοί έχουν αποτύχει. Είναι πλέον ευθύνη της κοινωνίας να απαιτήσει και ιδανικά να πετύχει την άμεση αλλαγή πλεύσης ώστε να γίνουν ουσιαστικές προσπάθειες για να αντιμετωπισθούν συλλογικά οι παρούσες και επερχόμενες κρίσεις.

Σπεύσατε βραδέως

From zero to hero

Από 200 θύματα στα τέλη Ιουλίου πλέον ξεπεράσαμε τα 4.000, ενώ ένα εμβόλιο fast-track προβάλλεται σχεδόν ως ο απόλυτος σωτήρας.
Δυστυχώς, η διαχείριση της πανδημίας από το χαοτικό καλοκαιρινό άνοιγμα του τουρισμού και ύστερα, είναι μια αλληλουχία λαθών με καταστρεπτικές συνέπειες. Η επιλογή να ακολουθήσουμε την πολιτική της ΕΕ επανερχόμενοι σε μια σχετική κανονικότητα, χωρίς ιδιαίτερες προσαρμογές εναντίον της πανδημίας, οδήγησε τον αριθμό θυμάτων της χώρας μας (αναλογικά με τον πληθυσμό) να συγκλίνει με τον ταυτόχρονα καταθλιπτικό και εξοργιστικό ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Θύματα COVID-19/ εκ πληθυσμού 

Αντί για ουσιαστικές προσαρμογές, υιοθετούνται δρακόντεια μέτρα συχνά χωρίς κανένα νόημα (πχ η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε άδειους δρόμους) πέραν της επικοινωνιακής διαχείρισης. Είναι σχεδόν αδιανόητο να επιβάλλονται πρόστιμα 300 ευρώ, σε μια χώρα με βασικό μισθό τα 500 ενώ οι άνεργοι πολλαπλασιάζονται, συχνά χωρίς να λαμβάνουν ούτε την ελάχιστη βοήθεια του επιδόματος ανεργίας. 

Την ίδια ώρα που δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτα για αρκετές χώρες (όχι μόνο της ΝΑ Ασίας και Ωκεανίας, αλλά και ευρωπαϊκές όπως οι Ισλανδία, Νορβηγία, Φινλανδία)  που έχουν υπό σχετικό έλεγχο την πανδημία, η αδυναμία/αποτυχία της υπόλοιπης Δύσης να θέσει υπό έλεγχο την πανδημία, έχει οδηγήσει στο να παρουσιάζεται το εμβόλιο ως η μόνη άμεση λύση για την επιστροφή στην κανονικότητα.

Eμβόλια fast track

Σχετικά με τα εμβόλια λοιπόν. Τα εμβόλια πιθανότατα αποτελούν βασικό κομμάτι της αντιμετώπισης της πανδημίας. Όμως, η fast track διαδικασία παραγωγής τους, αναμενόμενα εγείρει ποικίλα ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητά αλλά και το προφίλ ασφάλειάς τους. Σχετικά με την αποτελεσματικότητα τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι αρκετά ενθαρρυντικά (ιδιαίτερα για τα εμβόλια της Pfizer, Moderna και του Ρωσικού Ινστιτούτου) αν και αναμένουμε να δούμε και την αποτελεσματικότητα πεδίου καθώς και στοιχεία σχετικά με το πόσο περιορίζεται και η μετάδοση του κορωνοϊού.

Σχετικά με την ασφάλεια θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τις  πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες (Αν. Εν. στο εξής) του εμβολίου σε 2 βασικές κατηγορίες:

Α. Αυτές που αφορούν γενικά όλα τα εμβόλια εναντίον τους Sars-CoV-2:

1. Έχοντας μελετήσει το προφίλ ασφαλείας μόλις 2 μήνες είναι σαφές ότι δεν έχουμε καλή εικόνα σχετικά με μεσοπρόθεσμες Αν. Εν καθώς ούτε και για σπάνιες Αν. Εν που συμβαίνουν πχ 1-2/100.000 άτομα.  Στα ίδια τα στοιχεία της Pfizer επισημαίνεται ότι οι σχεδόν 20.000 συμμετέχοντες θα παρακολουθηθούν για συνολικό διάστημα 2 ετών.

To πλάνο μελέτης ασφαλείας του εμβολίου της Pfizer 

2. Το φαινόμενο ADE (Antibody-dependent enhancement).  Είναι ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο τα παραγόμενα αντισώματα (είτε από λοίμωξη είτε από εμβόλιο) όχι μόνο δεν οδηγούν σε εξουδετέρωση του ιού σε μελλοντική λοίμωξη, αλλά αυξάνουν την λοιμογόνο δύναμή του.

Ήδη μελετάται η πιθανή συμμετοχή του στη νόσο COVID-19, με τα μέχρι τώρα στοιχεία πάντως να μην την επαληθεύουν.
Από την άλλη πλευρά, έχει φανεί σε ζωικά μοντέλα ότι είναι πιθανό εμβόλια για τον κορωνοϊό να προκαλούν vΑDE (vaccine associated disease enhancement). Mε τα στοιχεία 2 μηνών που μας έδωσε η Pfizer δεν επιβεβαιώθηκε το παραπάνω φαινόμενο αλλά και η ίδια το αναφέρει ως σημαντικό πιθανό μελλοντικό κίνδυνο.

H σχετική αναφορά από την έγκριση του εμβολίου από τον FDA

Ιδιαίτερα σε περίπτωση κάποιας σημαντικής μετάλλαξης του ιού, ο κίνδυνος αυξάνει.  Παρότι ο ιός δεν μεταλλάσσεται με την μεγάλη ταχύτητα των ιών της γρίπης, το γεγονός ότι έχει μολύνει  δεκάδες-εκατοντάδες εκατομμύρια πληθυσμού αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα τέτοιων μεταλλάξεων.
Μάλιστα με το εμβόλιο και γενικότερα την αυξανόμενη ανοσία του πληθυσμού, δημιουργείται εξελικτική πίεση ώστε ο ιός να μεταλλαχθεί για να ξεφύγει από την αναπτυσσόμενη ανοσία αυξάνοντας και τον κίνδυνο ADE/vADE. 

Β. Αν.Εν. των εμβολίων νέας τεχνολογίας

Εκτός των εμβολίων mRNA (πχ Moderna, Pfizer) και αυτά της Οξφόρδης-Astra Zeneca, Ρωσίας είναι "μη-κλασσικά" εμβόλια ("κλασσικά" αυτά με τα οποία εμβολιαζόμαστε στην παιδική ηλικία), αν και ήδη έχει υπάρξει έγκριση για μαζική παραγωγή  (πχ εμβόλιο εναντίον του Ebola που αδειοδοτήθηκε πρόσφατα είναι αντίστοιχης τεχνολογίας ). H σχετική έρευνα έχει ξεκινήσει  από το 1990 και υπάρχουν ήδη κλινικές μελέτες σε εξέλιξη για εμβόλια και των 2 τύπων.

Παρόλα αυτά, ειδικά με τα mRNA εμβόλια για πρώτη φορά θα εμβολιαστεί πληθυσμός σε μαζική κλίμακα, οπότε το να μάθουμε έστω το μεσοπρόθεσμο προφίλ ασφαλείας είναι ακόμα σημαντικότερο.

Σχετικά με τη λειτουργία των mRNA εμβολίων:

Mε γνώσεις βιολογίας λυκείου αυτή ακούγεται ασφαλής:
i) μπαίνει το mRNA στα κύτταρα (στο κυτταρόπλασμα δηλαδή εκτός πυρήνα όπου εντοπίζεται το DNA μας) μας
ii) μεταφράζεται (δημιουργείται δηλαδή μια πρωτεΐνη με βάση τον κώδικα που φέρει το mRNA) σε πρωτεΐνη,
iii) η πρωτεΐνη βγαίνει απτό κύτταρο
iv) το ανοσοποιητικό μας φτιάχνει αντισώματα εναντίον της 
v) το mRNA καταστρέφεται μετά από κάποιες ώρες.

Με πανεπιστημιακές γνώσεις βιολογίας  η διαδικασία είναι πιο περίπλοκη, ενώ πλέον κάποια "ελαχιστοπίθανα" -εξωτικά σενάρια πρέπει να διερευνηθούν.
Για παράδειγμα , ένα ένζυμο η αντίστροφη μεταγραφάση έχει την ιδιαίτερη ικανότητα να ενσωματώνει mRNA στο γονιδίωμά (DNA) μας.
Τέτοιο ένζυμο φέρει για παράδειγμα ο ιός ΗΙV,  αλλά και μια αντίστοιχη δομή παράγεται ενδογενώς απò τo DNA μας που λειτουργεί όμως προστατευτικά για το γονιδίωμά μας.

Η πιθανότητα να μπορούν να ενσωματώσουν το mRNA του εμβολίου  στο γονιδίωμά μας είναι εξαιρετικά "ολιγοπίθανη" καθώς το mRNA του εμβολίου στερείται κάποιων απαραίτητων γενετικών αλληλουχιών για να αναγνωριστεί από τα εν λόγω ένζυμα.
Η πιθανότητα μάλιστα ενσωμάτωσης με τρόπο που να το καθιστά λειτουργικό είναι ακόμα μικρότερη, ενώ ακόμα μικρότερη είναι και η πιθανότητα ενσωμάτωσης του mRNA  στα κύτταρα που κληρονομούμε (ωάρια-σπερματοζωάρια) στους απογόνους μας.

Ένα άλλο εξωτικό σενάριο είναι στα κύτταρα που μπαίνει το mRNA του εμβολίου να συνυπάρχει τυχαία και κάποιος άλλος ιός που θα καταφέρει να ενσωματώσει το mRNA στο γονιδίωμά του με πιθανό αποτέλεσμα μια χιμαιρική μορφή του με αυξημένη λοιμογόνο δύναμη.

Tα παραπάνω εξωτικά σενάρια αφορούν πιθανώς και την λοίμωξη με τον ιό. Και πράγματι απαιτείται και εκεί περαιτέρω διερεύνηση ώστε να διαλευκανθεί αν ένα τέτοιο σενάριο είναι καταρχάς εφικτό, και έπειτα αν είναι πιθανότερο στην λοίμωξη ή στον εμβολιασμό.

Καθότι τα mRNA εμβόλια είναι μια γενικά νέα τεχνολογία, επιβάλλεται η αναλυτικότατη διερεύνηση ακόμα και τέτοιων σεναρίων που η πιθανότητά τους θυμίζει αυτή της ευθυγράμμισης πολλαπλών πλανητών. 
Η απάντηση για το πόσο "ελαχιστοπίθανα" είναι τελικά όλα αυτά τα σενάρια είναι δύσκολο να δοθεί ακόμα και από κάποιον με γνώσεις διδακτορικού επιπέδου. Όταν, όμως στοχεύεις να εμβολιάσεις 2-3 δις άτομα, ακόμα και μια πιθανότητα 0,000001% μπορεί να γίνει βεβαιότητα, οπότε και πάλι επιβάλλεται η βέλτιστη περαιτέρω μελέτη των νέων αυτών τεχνολογιών προτού προχωρήσουμε σε εμβολιασμούς μαζικότατης κλίμακας.
 
Eμβολιασμός: Όχι σαν πανάκεια αλλά ως κομμάτι της λύσης.

Ακόμα και χωρίς τα παραπάνω ζητήματα, το εμβόλιο παραμένει κομμάτι της λύσης και όχι πανάκεια.
Η βέλτιστη αποτελεσματικότητα ενός καλού εμβολίου επιτυγχάνεται όταν υπάρχει ελάχιστη μετάδοση του ιού στην κοινότητα. Παράλληλα, σε πρώτη φάση οι διαθέσιμες δόσεις είναι λίγες, οπότε ακόμα και  η αποτελεσματικότητα ενός άρτιου εμβολίου θα αρχίσει να φαίνεται στο τέλος της άνοιξης και κυρίως από το φθινόπωρο και μετά.

Σε μια ακόμα επανάληψη των ανοιξιάτικων αναρτήσεων η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί τουλάχιστον τα εξής(αναλυτικότερα σε επόμενο κείμενο):

1. Ένα μήνα κανονικό λοκντάουν (πλέον μετά από 10 μήνες με 3-4 μήνες καραντίνας ένα πραγματικό λοκντάουν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εφαρμοστεί οπότε πρέπει να γίνεται) παράλληλα με προσαρμογές που στοχεύουν στην

2. Μεγιστοποίηση της υπαιθριοποίησης και ελαχιστοποίηση του συνωστισμού:
Η υπαιθριοποίηση έχει δύο σκέλη
Α) την προαιρετική ελεγχόμενη αποκέντρωση και
Β) την υπαιθριοποίηση εντός πόλεων (αναλυτικότερα σε ερχόμενη ανάρτηση)

3. Τεστ-απομόνωση-ουσιαστικός έλεγχος εισερχόμενου πληθυσμού 

4. Θεραπείες: Θα επαναξιολογούσα την δραστικότητα της υδροξυχλωροκίνης(HCQ) ως θεραπεία στην πρώιμη νόσο, δηλαδή ιδανικά εντός 2 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων. 
Oι οργανισμοί πχ ΝΙΗ,WHO που θεωρούν αναποτελεσματική την HCQ, βασίζονται σε έρευνες που εξετάζουν την δραστικότητά της σε σοβαρά περιστατικά χωρίς να εξετάζουν την αποτελεσματικότητά της στην πρώιμη νόσο όπου φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική.

5. Εμβόλια. Τα κλασσικού τύπου εμβόλια πχ αναμένουμε τα αποτελέσματα της (Jansen(και της Jansen: Johnson&Johnson δηλαδή είναι τεχνολογίας τύπου Αstra Zeneca) Novavax καθώς και ορισμένων κινέζικων πιθανώς θα ήταν προτιμότερα σε πρώτη φάση καθότι στα νέου τύπου εμβόλια πρέπει να διερευνηθεί καλύτερα και το γενικότερο προφίλ ασφαλείας ,αλλά και τα προαναφερθέντα εξωτικά σενάρια. 
Παρόλα αυτά, δεδομένου των στοιχείων για την υψηλή αποτελεσματικότητα των mRNA εμβολίων, θα μπορούσαν να χορηγηθούν σε άτομα υψηλού κινδύνου εφόσον φυσικά ενημερωθούν αναλυτικά για τις μέχρι τώρα διαπιστωμένες ανεπ. ενέργειες, την ακόμα βραχυχρόνια μελέτη του προφίλ ασφάλειας τους αλλά και την χαμηλή πιθανότητα vADE φαινομένου.
Αφού καλυφθούν οι ομάδες υψηλού κινδύνου, στη συνέχεια, εφόσον πάλι εξασφαλισθεί η κατάλληλη ενημέρωση μπορεί να προχωρήσει και ο προαιρετικός εμβολιασμός του υπόλοιπου πληθυσμού ενώ παράλληλα έχει ερευνηθεί ότι ο κίνδυνος vADE (αλλά και "ελαχιστοπίθανων" σεναρίων) είναι πράγματι μηδαμινός.

Σπεύσατε Βραδέως

Όπως και να 'χει σε κάθε νέα τεχνολογία, η "σπεύσατε βραδέως" προσέγγιση φαντάζει πιο συνετή. Οι συνθήκες έκτακτης ανάγκης που επικρατούν στη Δύση, είναι άμεση συνέπεια της εγκληματικής διαχείρισης της πανδημίας από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις και την ΕΕ. Αυτές οι συνθήκες έχουν οδηγήσει στο να προβάλλεται/αλλά και σε μεγάλο βαθμό να φαντάζει το εμβόλιο ως η εδώ και τώρα λύση. 

Προέχει λοιπόν, να αντιμετωπιστεί η πανδημία με τον δέοντα τρόπο όμως μας έδειξαν δεκάδες χώρες σε Ανατολή αλλά και Δύση, ώστε στη συνέχεια η χορήγηση του εμβολίου να γίνει με την αρμόζουσα σύνεση.

Σύνδεσμοι
FDA Briefing Document Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine
https://www.fda.gov/media/144245/download

ADE: https://www.nature.com/articles/s41564-020-00789-5
https://en.wikipedia.org/wiki/Antibody-dependent_enhancement

Πανδημία, Σύνορα, Πόλεις

Φάρσα ή Τραγωδία;
 
Τέλη Οκτωβρίου και η πανδημία έχει τεθεί και πάλι εκτός ελέγχου. Η διαχείριση της πανδημίας στον "δυτικό κόσμο" την άνοιξη ήταν τουλάχιστον αποτυχημένη. Η επανάληψη της ίδιας κατάστασης μετά από μόλις 6 μήνες ακούγεται σαν φάρσα αλλά περισσότερο θυμίζει τραγωδία.
 Ειδικά όταν πλέον υπάρχουν πολλαπλά παραδείγματα χωρών που έχουν καταφέρει να ελέγξουν για πολλούς μήνες την πανδημία. Ν.Κορέα, Κίνα-Γουχάν, Ταϊβάν, Bιετνάμ, Αυστραλία, Ν.Ζηλανδία κ.α.
Ήδη από τον Μάρτιο τα παραδείγματα των παραπάνω χωρών αποτελούσαν οδηγό για τον τρόπο ελέγχου εξάπλωσης της πανδημίας.

Σύνορα

Η μετατροπή μιας επιδημίας σε πανδημία γίνεται μέσω της μετακίνησης φορέων από μια χώρα σε μια άλλη. Κατά βάση δηλαδή μέσω του τουρισμού και δευτερευόντως της διασυνοριακής μετακίνησης εργαζομένων. Στην πλειονότητα των παραπάνω χωρών είναι υποχρεωτική η καραντίνα 2 εβδομάδων κατά την είσοδο και φυσικά 1-2 αρνητικά τεστ κατά το ίδιο διάστημα και φυσικά μαζικό testing και ιχνηλάτηση. Τα δύο τελευταία αποδίδουν τα μέγιστα αν γίνουν σε αρχικό στάδιο και όχι αν η πανδημία καλπάζει. Η επιλογή της ΕΕ και των κρατών μελών της για ελεύθερο τουρισμό ήταν εγκληματική.

Πόλεις-Αστικός Τρόπος ζωής

Αν δεν ελέγξεις τον εισερχόμενο πληθυσμό, τότε ο ιός θα αρχίσει να κινείται εντός της επικράτειας σου, και ο αστικός τρόπος ζωής(εργασία, ΜΜΜ, διασκέδαση) θα δράσει πολλαπλασιαστικά, προκαλώντας εκθετική αύξηση των κρουσμάτων.
Η αύξηση των λεωφορείων και ΜΕΘ καθώς και οι προσλήψεις ιατρών, καθηγητών και οδηγών είναι φυσικά αναγκαιότατες ειδικά στη χώρα μας με τις σημαντικότατες προϋπάρχουσες ελλείψεις. Όπως, ακόμα πιο αναγκαία είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρήση υπαίθριων χώρων στην εκπαίδευση και στην εργασία. Δυστυχώς ελάχιστα από αυτά έχουν γίνει στη χώρα μας..

Παρόλα αυτά, ακόμα και αν διπλασιάζαμε την συχνότητα των ΜΜΜ και τον αριθμό ΜΕΘ, η πανδημία το πιθανότερο είναι ότι δεν θα ελεγχόταν, αλλά απλώς θα καθυστερούσε η κορύφωσή της. Όλα τα παραπάνω αναγκαία μέτρα αποδίδουν βέλτιστα εφόσον τα κρούσματα διατηρούνται εξαρχής σε χαμηλά επίπεδα. Όπως συνέβαινε δηλαδή στη χώρα μας πριν το άνοιγμα του τουρισμού.

Οικονομία ή Πολιτική;

Το επιχείρημα ότι έπρεπε να ανοίξουν τα σύνορα γιατί "δεν άντεχε" η οικονομία ήταν εξαρχής έωλο. Εφόσον μια χώρα (ή/και ένωση κρατών) έχει τους πόρους για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα σε όλους τους πολίτες της, είναι πολιτική απόφαση το αν θα το πράξει. Η εξασφάλιση διατροφής-στέγασης και ενός βασικού επίπεδου περίθαλψης είναι εφικτότατη φυσικά και χωρίς τα έσοδα του τουρισμού και της κίνησης χρήματος από την εστίαση. Εκτός από εφικτή είναι και υποχρέωση ενός κράτους κατά την διάρκεια μιας πανδημίας.

Ακόμα και αν κανείς πιστεύει ότι δεν μπορεί να υπάρξει άλλος τύπος οικονομίας πέραν αυτής που βασίζεται σε υπηρεσίες και του να τρέχουμε σαν ποντικάκια γύρω από τον τροχό, η οικονομία είναι βέβαιο ότι θα καταρρεύσει αν δεν ελεγχθεί η πανδημία.

Lockdown-Αποκέντρωση

Όσο λοιπόν η πανδημία δεν ελέγχεται, η ζωή στις πόλεις θα είναι μόνιμα αιτία υπερμετάδοσης και το μερικό ή πλήρες lockdown θα καταλήγει να είναι η μόνη λύση συχνά μαζί με παράλογα μέτρα (πχ μάσκα σε μοναχικούς περιπάτους) απόρροια της αδυναμίας/καθυστέρησης λήψης αποτελεσματικών μέτρων. Αντίστοιχα η επιλογή της μετακίνησης στην ύπαιθρο θα φαντάζει όλο και ελκυστικότερη:

•  Σημαντικά μικρότερος κίνδυνος να νοσήσεις
•  Καλύτερη ποιότητα ζωής σε καθεστώς lockdown αλλά και γενικότερα
•  Καλύτερες προοπτικές διαβίωσης για τους αυξανόμενους νεοανέργους των πόλεων, καθώς η ατομική και κυρίως συλλογική αυτάρκεια είναι εφικτότερη. Μεγαλύτερη ανεξαρτησία από τα κρατικά επιδόματα.
  

Ας ελπίσουμε ότι οι ιθύνοντες απέτυχαν για τελευταία φορά και ότι ως κοινωνία θα επιβάλλουμε στο εξής μια διαφορετική και πιο ανθρώπινη προσέγγιση.

Καλή δύναμη στους νοσούντες και στις οικογένειες τους.

Unlockdown: Μάσκες- Σχολεία- Ανθρώπινη Πραγματικότητα

Μετά από 1,5 μήνα καραντίνας η χώρα μας ετοιμάζεται να περάσει στο σταδιακό άνοιγμα διαφόρων τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας. 

Γνωρίζουμε ότι η μετάδοση του ιού κατά κανόνα είναι σε κλειστούς χώρους όπου έχουμε συνωστισμό κόσμου.
Επομένως, η νέα πραγματικότητα θα πρέπει να ορίζεται με γνώμονα την ελαχιστοποίηση της παραμονής μας σε κλειστούς (ιδιαίτερα κοινόχρηστους) χώρους, και την αποφυγή συνωστισμού.

Στις περιπτώσεις που η χρήση κοινόχρηστων κλειστών χώρων είναι αναγκαία, η χρήση μάσκας καθώς και η τήρηση της υγιεινής των χεριών είναι απαραίτητες.

Βασικές Προφυλάξεις Covid-19

Μάσκες
Η αλλαγή στάσης στο ζήτημα των μασκών έχει προκαλέσει σύγχυση και αντιδράσεις.
Θα ήταν προτιμότερο εξαρχής να είχε προταθεί η χρήση υφασμάτινων μασκών ή/και self-made μασκών, όπως γίνεται τώρα (και όχι χειρουργικών που βρίσκονταν σε έλλειψη πριν 1 μήνα). Παράλληλα, η επιβολή προστίμου 150 ευρώ είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη της αρχικής στάσης και πιθανότατα είναι υπερβολική.
Καταρχάς θα έπρεπε πρώτα να επιβληθεί διατίμηση στην τιμή τους και ιδανικά να παρέχονται κάποιες μάσκες δωρέαν/μήνα σε όποιον χρειάζεται. Εφόσον εξασφαλίζονταν αυτά θα είχε θέση και κάποιο πρόστιμο αρκετά χαμηλότερο πάντως. Ένα τόσο υψηλό πρόστιμο, αυξάνει τον κίνδυνο λανθασμένης (επανα)χρησιμοποίησης μασκών/καλυμμάτων προσώπου. Τέλος, θα έπρεπε εδώ και αρκετό καιρό να πραγματοποιούνται ενημερωτικές καμπάνιες για τη σωστή χρήση μάσκας.

Σχολεία-Ύπαιθρος

Το άνοιγμα των σχολείων πρακτικά για 10 διδακτικές μέρες είναι ένα περιττό ρίσκο. Ελπίζω οι περισσότεροι γονείς να ελαχιστοποιήσουν την παραπάνω περιττή έκθεση.
Γενικότερα, όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν το πρόγραμμά τους στις νέες συνθήκες. Στη Δανία ήδη αρκετά μαθήματα πραγματοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους. Το ίδιο ακόμα ευκολότερα μπορεί να γίνει στη χώρα μας.

Θα μπορούσε να εξεταστεί η σχολική σεζόν να αρχίζει τέλη Αυγούστου και να ολοκληρώνεται Αρχές Ιουλίου με ένα διάλειμμα 2 μηνών Τέλη Δεκέμβρη- Τέλη Φλεβάρη.
Θα πρέπει να δημιουργηθούν μικρότερα τμήματα μαθητών ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις, και πιθανώς εφαρμογή κυλιόμενων ωραρίων.
Τα μαθήματα θα μπορούν να πραγματοποιούνται σε προαύλια-πάρκα-γήπεδα- υπαίθριους χώρους πανεπιστημίων ακόμα και εγκαταλελλειμένα στρατόπεδα. Σε περίπτωση κακοκαιρίας/καύσωνα τα μαθήματα θα πραγματοποιούνται διαδικτυακά.
Σε υπαίθριους χώρους μπορούν να πραγματοποιούνται και σημαντικές εξετάσεις, όπως ήδη συμβαίνει στη Ν.Κορέα.

Φυσικά, όπως και με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό οι προσλήψεις εκπαιδευτικών ήταν ήδη απαραίτητες. Ο αυξημένος αριθμός τμημάτων τις καθιστά ακόμα πιο αναγκαίες.

* Αξιοποίηση υπαίθριων (walk ή drive through) δομών πρέπει να γίνει και για την λήψη δειγμάτων covid-19.

Εξετάσεις σε γήπεδο στη Ν.Κορέα

Ανθρώπινη Πραγματικότητα
Η νέα πραγματικότητα θα πρέπει φυσικά να είναι και ανθρώπινη. Πιθανώς μέτρα καραντίνας θα πρέπει να επιβληθούν ξανά σε κάποιες περιοχές. Θα πρέπει να υπάρχει διαβάθμιση της αυστηρότητας τους.
Π.χ. το να κλείσεις τα πάρκα και τα άλση είναι ένα υπερβολικό μέτρο που μάλιστα οδηγεί σε μεγαλύτερο συνωστισμό στους δρόμους γύρω από αυτά, συχνά αναγκάζοντας κόσμο να περπατά δίπλα από τα αυτοκίνητα. Σε περίπτωση φαινομένων συνωστισμού, θα ήταν προτιμότερο σε πρώτη φάση οι αστυνομικοί, αντί να κόβουν πρόστιμα στις εισόδους των αλσών/πάρκων, να επιτηρούν τους αντίστοιχους χώρους ώστε να αποφεύγονται τέτοια φαινόμενα.

Σχετικά με την διαφαινόμενη οικονομική κρίση, η μετατροπή της σε κοινωνική κρίση είναι πολιτική απόφαση. Η αποκέντρωση θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη μεγαλύτερης αυτάρκειας σε επίπεδο χώρας, κοινότητας και ατόμου, ενώ ταυτόχρονα θα μείωνε τον κίνδυνο μετάδοσης της νόσου.

Αποκλιμάκωση- Συνωστισμός- Γηροκομεία- Κανονικότητα- Αποκέντρωση

Μετά την αρχική επιπέδωση της καμπύλης, σειρά έχει η σταδιακή αποκλιμάκωση των μέτρων. Όπως έχει επισημανθεί αυτή θα πρέπει είναι σταδιακή και στοχευμένη. Πιθανώς να είναι και δυσκολότερη από την επιβολή του αρχικού lockdown, καθότι τα οριζόντια και καθολικά μέτρα εφαρμόζονται ευκολότερα απ'ότι μέτρα που θα πρέπει να εξειδικεύονται ανάλογα με την χωροχρονική εξέλιξη της πανδημίας.

Όπως ήταν λογικό και πλέον επιβεβαιώνεται και από έρευνες, τα περισσότερα κρούσματα εντοπίζονται σε κλειστούς χώρους όπου είτε συνωστίζεται κόσμος (νοσοκομεία, αεροπλάνα, ΜΜΜ εστιατόρια..κ.α.) είτε παραμένουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα (κλασσικό παράδειγμα τα σπίτια μας φυσικά).

Η αποκλιμάκωση των μέτρων λοιπόν θα πρέπει να κινείται με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του συνωστισμού σε κλειστούς χώρους αλλά και την προστασία ευπαθών ομάδων. Μαθαίνουμε ότι στην Ευρώπη μεγάλος αριθμός θυμάτων εντοπίζεται στα γηροκομεία. Ευτυχώς στην Ελλάδα (150/100.000 πληθυσμού) ο αριθμός κρεβατιών γηροκομείων είναι πολύ χαμηλότερος απ'ότι στην Κεντρ. Ευρώπη (860/100.000).

Κρεβάτια Γηροκομείων σε Βόρεια Ευρώπη/ ΕΕ και ΝΑ Ευρώπη. Η Ελλάδα αριθμεί περί τα 150 κρεβάτια ανά 100.000 άτομα. 

Αυτός ο μέχρι τώρα προστατευτικός παράγοντας, μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ αν η αποκλιμάκωση γίνει ανοργάνωτα και επιτρέψει την διασπορά της νόσου από τα εγγόνια και τα εργαζόμενα μέλη κάθε οικογένειας στους παππούδες και τις γιαγιάδες μας.

Η επαναλειτουργία των σχολείων πχ, θα είναι ένα περιττό ρίσκο, με πρακτικά κύριο σκοπό την δυνατότητα να μπορούν να εργάζονται οι γονείς σε  εργασίες που δεν είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση των βασικών (διατροφή, περίθαλψη, ενέργεια) που χρειάζεται μια κοινωνία. Έχει υπογραμμιστεί πολλάκις, ότι το να μην μετατραπεί η οικονομική ύφεση σε κοινωνική κρίση είναι κατά βάση πολιτική απόφαση.

Σε πρόσφατη συνέντευξη, ο Πρωθυπουργός ανέφερε ότι εξετάζεται η σύσταση να μετεγκατασταθούν στην επαρχία όσοι ηλικιωμένοι έχουν τη σχετική δυνατότητα. Έχει επισημανθεί και σε προηγούμενες αναρτήσεις η αξία της αποκέντρωσης. Είναι απαραίτητο να γίνει οργανωμένα αλλά και να συνδυαστεί με σημαντική ενίσχυση των περιφερειακών δομών υγείας. Κάτι που δυστυχώς δεν πραγματοποιείται έως τώρα.

Η χαλάρωση των μέτρων απαιτεί επίσης σημαντική αύξηση της δυνατότητας ελέγχου πιθανών νοσούντων, συμπτωματικών αλλά και ασυμπτωματικών. Το  "test-test-test" είναι καίριο στη φάση αποκλιμάκωσης.
Παράλληλα θα πρέπει να περιοριστεί το φαινόμενο οι υγειονομικές δομές να μετατρέπονται σε κέντρα διασποράς της νόσου αλλά και ταυτόχρονα κάποια νοσοκομεία να ανακτήσουν την δυνατότητα λειτουργίας εξωτερικών ιατρείων ώστε να υπάρχει καλύτερη διαχείριση των ασθενών με χρόνια νοσήματα.
Θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η δημιουργία υπαίθριων ιατρικών δομών. Γενικότερα, η δημιουργία υπαίθριων δομών θα μπορούσε να εξεταστεί και για άλλους τομείς της οικονομίας/κοινωνίας όπου είναι αυτό εφικτό (πχ η ιδέα των υπαίθριων σχολείων πλέον δεν φαντάζει και τόσο ουτοπική)

Κανονικότητα και Πανδημία
Θα είναι πολύ δύσκολο οι ζωές μας να επιστρέψουν άμεσα στην πρότερη "κανονικότητα". Λογικά το βραχυ/μεσοπρόθεσμο μέλλον θα είναι ένα μείγμα των εξής χαρακτηριστικών:

α. Προσπάθεια για μια επιστροφή στην κανονικότητα. Όσο πιο βιαστικά και ανοργάνωτα γίνει αυτή, τόσο ανεβαίνει το ρίσκο να θρηνήσουμε  σημαντικό αριθμό θυμάτων, ιδιαίτερα αν επιτρέψουμε την μαζική εισροή τουριστών.
Η κλίμακα μεγέθους με την οποία θα πρέπει να συγκρίνεται η χώρα μας είναι τα θύματα που είχαμε έως τώρα και όχι τα δεκάδες χιλιάδες που προκάλεσαν οι απάνθρωπες στρατηγικές της Δυτικής Ευρώπης.

β. Ενίσχυση ανέργων/οικονομικά ασθενέστερων με επιδόματα. Με βάση την αλληλεγγύη που βλέπουμε να δείχνουν και πάλι οι ισχυρότερες οικονομικά χώρες, αυτό πιθανώς θα οδηγήσει σύντομα στην επιβολή αυστηρών μέτρων λιτότητας. Πιθανότατα το σενάριο εθνικού νομίσματος θα έρθει και πάλι στο προσκήνιο ως μια πιο βιώσιμη εναλλακτική.

Αποκεντρωθείτε:

Εδώ λοιπόν επανερχόμαστε στην προσφιλή θέση του γραφόντος περί αποκέντρωσης. Όχι μόνο για τις ευάλωτες ομάδες αλλά και για τους εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους που δημιουργούνται, καθώς και για όποιον επιθυμεί μια πιο ανθρώπινη ζωή.

Συνολικά η χώρα μας είναι σχετικά αραιοκατοικημένη:

Ελλάδα 81 κάτοικοι/τετρ. χιλιόμετρο 

Όμως λόγω της εντονότατης αστυφιλίας βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης στην πυκνότητα/συγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα.

Πυκνότητα πληθυσμού πόλεων ΕΕ/ δήμων Ελλάδας

Η αποκέντρωση ήταν και προ κορωνοϊού, εφικτή αλλά και απαραίτητη στη χώρα μας. Εν καιρώ πανδημίας είναι ακόμα σημαντικότερη.

Τα οφέλη της αποκέντρωσης είναι πολλαπλά:

1. Μειώνεται ο εντονότατος συνωστισμός που έχουμε στα αστικά κέντρα, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο μετάδοσης της νόσου.
2. Οι συνθήκες διαβίωσης επιτρέπουν μια πιο ανθρώπινη ζωή, ακόμα περισσότερο σε καιρό πανδημίας.
3.  Επιτρέπει μεγαλύτερες δυνατότητες αυτάρκειας σε ατομικό/κοινοτικό επίπεδο. Μειώνεται η εξάρτηση από τα επιδόματα.
4. Αυξάνεται συνολικά και η αυτάρκεια της χώρας και αναλογικά μειώνεται η εξάρτηση από τα δάνεια λιτότητας της ΕΕ.

Αγάπη για τον συνάνθρωπο εναντίον Ναρκισσισμού

Σύντομα θα έχουμε κλείσει 2 μήνες απ'όταν είχαμε το πρώτο καταγεγραμμένο κρούσμα Covid-19 στη χώρα μας. Σε πρώτη φάση μπορούμε να πούμε ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας κρίνεται επιτυχημένη. Αυτό οφείλεται σε ένα συνδυασμό έγκαιρης λήψης μέτρων, ανθρωπιάς και τύχης. Πράγματι λάβαμε εγκαίρως μέτρα lockdown που επέτρεψαν τον σχετικά γρήγορο περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου. Ευτυχώς, παρότι καθυστερήσαμε να κλείσουμε την αεροπορική/ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία, αποδείχθηκε ότι δεν είχαμε μαζική εισαγωγή κρουσμάτων.
Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας αποδείχθηκε ότι νοιάζεται για την προάσπιση των ευπαθών ομάδων. Όχι μόνο τηρεί  τα επιβεβλημένα μέτρα, αλλά συχνά στέκεται και αλληλέγγυα σε περιστάσεις που μπορεί να συνδράμει:

Δωρεάν μερίδες Φαγητού από εστιατόριο στη Ρόδο

600 μάσκες από μοδίστρα για το νοσοκομείο στα Γρεβενά

Tέλος, σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, οι επιστήμονες που είναι αρμόδιοι να διαχειριστούν την πανδημία, αλλά και η κυβέρνηση, επέλεξαν να βάλουν την ανθρώπινη ζωή πάνω από το ΑΕΠ και δεν ακολουθήθηκε το έγκλημα της ανοσίας αγέλης.
Ένα καλό επιστημονικά βιογραφικό δεν συνεπάγεται πάντα με έναν επιστήμονα που έχει ως πρώτο γνώμονα την ανθρώπινη ζωή. Δυστυχώς, ο ανθρωπότυπος του ιατρού-γιάπη που οι ασθενείς του αντιμετωπίζονται αποκλειστικά ως πελάτες/πηγή κέρδους ενδημεί όλο και περισσότερο στη χώρα μας. Ευτυχώς, οι αρμόδιοι δείχνουν να ακολουθούν την βασική χριστιανική διδαχή "να αγαπάς τον πλησίον σου".
Αυτό ως τώρα, έχει αποτυπωθεί στις εξής δηλώσεις/πράξεις:

1. "Eίναι μανάδες και πατεράδες μας. Είναι γιαγιάδες και παππούδες. Τους τιμούμε και τους σεβόμαστε όλους. Τους προστατεύουμε όλους, αλλά κατ’ εξοχήν αυτούς. Δεν μπορούμε να υπάρχουμε, ούτε να έχουμε ταυτότητα χωρίς αυτούς"
2. Στην έγκαιρη επιβολή lockdown
3. Το θεραπευτικό πρωτόκολλο δίνεται σε όλους όσους πληρούν τα κριτήρια, και όχι στα πλαίσια μελετών που αφήνουν τους μισούς ασθενείς χωρίς έστω κάποια πειραματική θεραπεία.
4. "Θεωρώ ότι θα μας βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια, τους έχω εμπιστοσύνη. Δεν είναι απειλή, είναι ευάλωτη ομάδα. Οι συμπολίτες μας αυτοί δεν θα μείνουν μόνοι τους, θα συνεχίσουν να έχουν ισότιμη πρόσβαση στο σύστημα υγείας"

Nαι, έχουν υπάρξει και λάθη. Η τακτική "μένω στο σπίτι", παρότι συνολικά έχει πετύχει τον περιορισμό της πανδημίας, έχει αφήσει δυστυχώς ορισμένους συμπολίτες μας να πεθάνουν σπίτι τους. Ενώ, προσωπικά θα ήθελα οι αρμόδιοι επιστήμονες να πιέζουν περισσότερο για την ενίσχυση του ΕΣΥ ώστε να μην επαναληφθούν τέτοια περιστατικά αλλά και να ετοιμαστούμε για την επόμενη φάση με ένα ισχυρότερο σύστημα υγείας.

Σύνεση και Ανθρωπιά Η πίεση για άμεσο άνοιγμα των επιχειρήσεων και επανέναρξης της τουριστικής σεζόν θα είναι μεγάλη και το να παραμένουμε πρώτα άνθρωποι θα είναι δυσκολότερο. Όπως σημειώθηκε σε προηγούμενες αναρτήσεις, η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων θα πρέπει να γίνει με μέγιστη προσοχή και σύνεση. Θα πρέπει παράλληλα να απαντηθούν σημαντικά ερωτήματα για τον ιό ώστε να προσαρμοστεί ανάλογα η στάση μας. Γιατί ασθενείς που θεραπεύτηκαν έχουν θετικό τεστ μετά από βδομάδες χωρίς συμπτώματα και ενώ είχε προηγηθεί αρνητικό τεστ; Μπορεί να ξαναμεταδόσουν αυτοί; Τι ανοσία, σε πόσους και για πόσο αφήνει ο ιός;

Ναρκισσιστική Ευρώπη 
Πλέον, στην Ευρώπη αντί για χιλιάδες κρούσματα  μετράνε χιλιάδες νεκρούς καθημερινά. Ελπίζω να μην συνηθίσουμε στην φρίκη να μετράμε τους θανάτους σαν στατιστικά δεδομένα ως μέρος μιας φρικαλέας κανονικότητας.

Δυστυχώς για άλλη μια φορά η στάση των ηγετών της Ευρ. Ένωσης είναι κατάπτυστη. Ο ναρκισσιστικός ανθρωπότυπος όχι απλά ενδημεί αλλά είναι ο κυρίαρχος, ιδιαίτερα στις πιο ισχυρές οικονομίες. Βλέπουμε για άλλη μια φορά τις πιο δυνατές οικονομικά χώρες να στοχεύουν στο να επιβάλλουν πολιτικές λιτότητας στις πιο αδύναμες, μόλις καταλαγιάσει το πρώτο πανδημικό κύμα. Η πίεση στη χώρα μας για άμεση επιστροφή στη "μεταμνημονιακή κανονικότητα" θα είναι εξαιρετικά μεγάλη όπως βλέπουμε.

Άρνηση των θεσμών για παράταση προστασίας της πρώτης κατοικίας

Η παραμονή σε μια ένωση που όχι μόνο προκαλεί οικονομικό μαρασμό στις πιο αδύναμες οικονομίες, αλλά και ταυτόχρονα μέσω εγκληματικών τακτικών herd immunity ευθύνεται ήδη για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, μου φαίνεται όλο και πιο αδιανόητη.


Καλή Ανάσταση σε όλους!

To έγκλημα της ανοσίας της αγέλης.

Πλέον στην Ευρώπη έχουμε φτάσει τουλάχιστον τα 93.00 θύματα από την πανδημία. Με βάση την αναλογία θυμάτων/πληθυσμό περισσότερο έχουν πληγεί οι εξής χώρες: Βέλγιο, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Ολλανδία, Ελβετία,Σουηδία. 

Μάλιστα ο πραγματικός αριθμός θυμάτων πιθανώς να είναι σημαντικά αυξημένος καθώς φαίνεται ότι υπάρχει σημαντική υποκαταγραφή των θυμάτων από Covid-19. Ιδιαίτερα στις χώρες που έχει ξεφύγει η πανδημία όπως οι παραπάνω, πιθανώς ο πραγματικός αριθμός θυμάτων να είναι 1,5-2,5 φορές αυξημένος!
Όταν έχεις εκατοντάδες θανάτους σε καθημερινή βάση, δεν έχεις την δυνατότητα να τεστάρεις σημαντικό αριθμό ύποπτων κρουσμάτων, με αποτέλεσμα ειδικά όσοι καταλήγουν εκτός νοσοκομείου, κατά κανόνα να μην προσμετρούνται στα θύματα Covid. Μια εικόνα για τον πραγματικό αριθμό μπορούμε να έχουμε από τον συνολικό αριθμό θανάτων κάθε χώρας ανά βδομάδα σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές. Ορισμένα παραδείγματα:

Πιθανοί μη καταγραφέντες θάνατοι από Covid-19 στην Ολλανδία

Aντίστοιχα στην Λομβαρδία της Ιταλίας 

Και στη Μαδρίτη της Ισπανίας  για το διάστημα 14-31 Μαρτίου

Αντίστοιχα ευρήματα υπάρχουν και σε άλλες πληγείσες χώρες όπως το Ην.Βασίλειο και οι ΗΠΑ (ιδιαίτερα στη Νέα Υόρκη).

Βλέπουμε λοιπόν ότι η εγκληματική αντιμετώπιση της πανδημίας από την πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ αλλά και των ΗΠΑ είχε,έχει και θα έχει τραγικές συνέπειες.

Ενώ ήταν γνωστή η σημαντική θνητότητα και μεταδοτικότητα του ιού από τα στοιχεία της Κίνας η ΕΕ δεν διέκοψε τις αεροπορικές συνδέσεις με Κίνα και ούτε και προετοιμάστηκε για πιθανή έξαρση της επιδημίας στην Ήπειρο μας. Παράλληλα, δεν διακόπηκαν για σημαντικό χρονικό διάστημα τα ταξίδια από και προς την Ιταλία ενώ σε πολλές χώρες άργησε σημαντικά η λήψη μέτρων lockdown. Έτσι περιοχές-transit με υψηλό αριθμό μετακινούμενου πληθυσμού θρηνούν σήμερα χιλιάδες θύματα.

Η επιλογή του herd-immunity ήταν αρχικά στρατηγική επιλογή όχι μόνο του Ην. Βασιλείου αλλά και χωρών της ΕΕ όπως η Ολλανδία, η Σουηδία αλλά και η Γερμανία. Χαρακτηριστική δήλωση της καγκελάριου της Γερμανίας: "ότι περίπου το 60-70% του γερμανικού πληθυσμού θα μολυνθεί από τον ιό".

Οι περισσότερες χώρες μετά την καταστρεπτική έξαρση της πανδημίας στην Ιταλία αναγκάστηκαν να αλλάξουν τακτική και να υιοθετήσουν έστω καθυστερημένα μέτρα καραντίνας.

Η επιλογή της "ανοσίας της αγέλης" δεν είναι μόνο απάνθρωπη αλλά πιθανότατα είναι και τελείως λανθασμένη στρατηγική καθώς:

1) Δεν γίνεται να πετύχεις ανοσία αγέλης αν δεν ξέρεις τι ανοσία αφήνει η νόσος στον πληθυσμό. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ανοσία θα είναι μόλις για έναν χρόνο, ενώ πιθανώς ορισμένα άτομα που νοσούν πολύ ήπια να μην αναπτύσσουν σχεδόν καθόλου.

2) Κανονικά ανοσία αγέλης επιτυγχάνεται μέσω του εμβολιασμού του πληθυσμού. Εμβόλιο ιδανικά θα έχουμε σε 1-1,5 χρόνο. Πιθανώς να βγουν κάποια πειραματικά από φθινόπωρο μάλλον. Άγνωστη η δράση τους. Ελπίζουμε να είναι τουλάχιστον ασφαλή.  Παράλληλα, δεν είναι ενθαρρυντική η αποτυχία να κατασκευάσουμε εμβόλιο σε ιούς παρόμοιους με τον Covid-19 (SARS,MERS)
3) Ο ιός έχει σημαντική τάση να μεταλλάσσεται. Το ότι επετράπη να μολύνει εκατομμύρια ανθρώπους θα οδηγήσει στην δημιουργία διαφόρων υποτύπων, λιγότερο ή περισσότερο φονικών. Ταυτόγχρονα, οι διάφοροι υπότυποι πιθανώς να μειώσουν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου (όπως στο παράδειγμα της γρίπης όπου το ετήσιο εμβόλιο δεν καλύπτει όλους τους υποτύπους της).


Για να μην θρηνήσουμε λοιπόν εκατοντάδες θύματα θα πρέπει η χώρα μας να είναι εξαιρετικά προσεχτική στην χαλάρωση των μέτρων ώστε να συνεχιστεί η πετυχημένη έως τώρα αντιμετώπιση της πανδημίας. Παράλληλα, θα πρέπει να συνεχίσει να προστατεύει την ζωή και όχι την οικονομία, να εξεταστεί δηλαδή πολύ καλά το ρίσκο που ενέχει η επανέναρξη της τουριστικής σεζόν το καλοκαίρι.

Η επιλογή να προστατευθεί το τεχνητό κατασκεύασμα του ΑΕΠ (στις όλο και πιο virtual δυτικές οικονομίες) σε σχέση με τις ζωές των άνθρωπων, είναι ένα τρομαχτικό έγκλημα, μια πραγματική ύβρις.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι ιθύνοντες που επέτρεψαν δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, θα πρέπει να δικαστούν για τις επιλογές τους. Παράλληλα είναι πιο επιτακτικό από ποτέ να έρθει ο άνθρωπος στο επίκεντρο των πολιτικών αποφάσεων και όχι η μεγιστοποίηση του κέρδους/ελαχιστοποίηση των οικον.ζημιών, που πιο ξεκάθαρα από ποτέ προτιμήθηκαν ακόμα και από τις εκατόμβες νεκρών!