Κυριακή 29 Μαρτίου 2020

Γιατί Tεστ-Τεστ-Τεστ;

Τεστ-Τεστ-Τεστ;;
Όπως βλέπουμε στον παρακάτω πίνακα η χώρα μας υστερεί σημαντικά στον αριθμό τεστ για τον εντοπισμό κρουσμάτων CoVID19.
Παράλληλα ο ΠΟΥ ζητά απ'όλες τις χώρες "τεστ τεστ τεστ".

Τα τεστ που είχε κάνει κάθε χώρα έως τις 25 Μαρτίου.
Α.Ανάλογα με τον πληθυσμό
Β. Συνολικά
Ένας πιθανός αντίλογος είναι ότι από την στιγμή που ακολουθούμε την στρατηγική "Μένω στο Σπίτι" θεωρούμε οποιονδήποτε συμπτωματικό, πιθανό κρούσμα. Όμως, αφού νοσοκομειακή θεραπεία θα πάρουν μόνο τα σοβαρά περιστατικά, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι μόνο αυτά επιβάλλεται να κάνουν τεστ. 

Πράγματι στην παρούσα φάση του lockdown δεν είναι απαραίτητο να ελέγχουμε μαζικά όλο τον πληθυσμό.
Όμως, παρότι υπάρχει μια σχετική αύξηση στα καθημερινά τεστ (28 Μαρτίου:συνολικά 14363) το ότι με μόλις 886 τεστ εντοπίστηκαν 95 κρούσματα δείχνει την ανάγκη για περαιτέρω αύξηση των τεστ καθώς με λίγα τεστ εντοπίζουμε σημαντικό αριθμό (σοβαρών) κρουσμάτων. Βλέπουμε δηλαδή ξεκάθαρα μόνο την μύτη του παγόβουνου!

Η σημαντική αύξηση των ημερήσιων τεστ είναι απαραίτητη ακόμα και με την στρατηγική που ακολουθούμε. Κάποιοι λόγοι που το καθιστούν απαραίτητο είναι:

1.Α Πλέον, στις οδηγίες του ΕΟΔΥ η αντιμετώπιση είτε ήπιων είτε σοβαρών περιστατικών ξεκινά αφού υπάρξει εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα. Ενώ, ανάλογα με την κλινική εικόνα μπορεί να δοθεί και θεραπεία στο σπίτι.
1.Β Παράλληλα, κάποιες από τις (ακόμα υπό διερεύνηση) συνιστώμενες θεραπείες φαίνεται να αποδίδουν καλύτερα αν δοθούν σε σχετικά πρώιμο στάδιο και όχι όταν έχει αναπτυχθεί σοβαρή πνευμονία.

Απόσπασμα από τον Θεραπευτικό αλγόριθμο του ΕΟΔΥ

2.Α Παρακολούθηση τάσεων. Όπως, έχει επισημανθεί αυτή την στιγμή βλέπουμε την αποτελεσματικότητα των μέτρων με βάση των αριθμό διασωληνωμένων και τον αριθμό θυμάτων. Αυτοί οι δείκτες όμως μας δείχνουν με μεγαλύτερη καθυστέρηση την εξάπλωση της νόσου απ'ότι ο αριθμός κρουσμάτων που αυτή την στιγμή αναγκαστικά υποτιμάται. Όσο καλύτερη εικόνα έχουμε για την χρονική και τοπική εξέλιξη της νόσου, τόσο πιο αποτελεσματικά θα μπορούμε να αυστηροποιούμε τα μέτρα καραντίνας.

2.Β Αντίστοιχα, η καλύτερη επιδημιολογική παρατήρηση μας προετοιμάζει και για την επόμενη μέρα όπου πιθανώς θα είναι δυνατή η σχετική χαλάρωση των μέτρων σε περιοχές χωρίς κρούσματα.

Είναι πολύ πιθανό η τακτική του να ελέγχουμε μόνο τα σοβαρά περιστατικά εν πολλοίς να υπαγορεύεται από την έλλειψη αρκετών τεστ. Όμως, η συνεχιζόμενη έλλειψη  πλέον αρχίζει και γεννά εύλογα ερωτήματα.  Γιατί δεν προχωρά η μαζική προμήθεια τεστ;

Ουγγαρία, χώρα με αντίστοιχο πληθυσμό και κρούσματα με την χώρα μας, προμηθεύτηκε προ 5 ημερών 100.000 τεστ από την Κίνα καθώς και 5.000.000 μάσκες. Γιατί δεν πράττουμε και εμείς το ίδιο άμεσα;

Το ενδεχόμενο να περιμένουμε κάποια ευρωπαϊκή ή αμερικάνικη εταιρεία να κατασκευάσει αντίστοιχα τεστ, είναι μια λανθασμένη προσέγγιση.

Παράλληλα, φαίνεται ότι τα τεστ που γίνονται στον ιδιωτικό τομέα δεν πραγματοποιούνται με τον ενδεδειγμένο τρόπο.  Είναι λάθος ο κάθε επώνυμος με ήπια συμπτώματα να εξετάζεται, ενώ στα δημόσια νοσοκομεία πραγματοποιούνται τεστ μόνο για σοβαρά περιστατικά. Επίσης, τα μέτρα ασφαλείας φαίνεται να υστερούν σημαντικά στα ιδιωτικά κέντρα και ταυτόχρονα συνεχίζεται η υπερκοστολόγηση των τεστ. Το σενάριο επίταξης των αντίστοιχων κέντρων πρέπει να εξεταστεί σοβαρά.

Το ότι σε πρώτη φάση δυστοπικά σενάρια Ιταλίας/Ισπανίας φαίνεται ότι δεν θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας είναι σίγουρα μια σημαντική επιτυχία. Όμως, ο αγώνας εναντίον της πανδημίας θα είναι πολύμηνος.
Είναι λάθος, να δίνονται πόροι στον ιδιωτικό τομέα για προώθηση του "Μείνε το Σπίτι" καθώς και να πριμοδοτείται περαιτέρω η χρήση ιδιωτικών ΜΕΘ.  Δεν είναι ώρα για ιδεοληπτική διαχείριση, αλλά για περαιτέρω ενδυνάμωση του ΕΣΥ και γενικότερα των δομών ελέγχου της επιδημίας.




Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

Γιατί επεκτείνεται το Lockdown? Πότε θα χαλαρώσουν τα μέτρα;

Γιατί επεκτείνεται το Lockdown?
1. Γιατί ήμασταν απροετοίμαστοι και 
2. Γιατί καθυστερήσαμε σημαντικά να λάβουμε μέτρα που θα ήταν κοινωνικά και οικονομικά πολύ ηπιότερα απ'όσα αναγκαστικά λαμβάνονται τώρα.

Ενώ, γνωρίζαμε από τέλη Ιανουαρίου τι γινόταν στην Κίνα, δεν υπήρξε κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία για έλεγχο της επιδημίας στη χώρα μας. Παράλληλα, δεν επιβλήθηκαν αυστηρά μέτρα σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό ώστε να περιοριστούν τα πιθανά εισαγόμενα κρούσματα. Η καθυστέρηση ήταν χαρακτηριστική, καθώς ακόμα και όταν η επιδημία άρχισε να φουντώνει στην Ιταλία (τέλη Φλεβάρη) οι πτήσεις/κρουαζιέρες συνεχίζονταν κανονικά.
Έτσι, η επιδημία ξέφυγε και δεδομένου του σημαντικά αποδυναμωμένου ΕΣΥ αλλά και του χάους που κυριάρχησε στην Ιταλία άρχισε η επιβολή μέτρων Καραντίνας, ευτυχώς ταχύτερα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Συλλογική/Ατομική Ευθύνη
Είναι ευνόητο, ότι πρέπει να προσέχουμε όλοι μας να μη νοσήσουμε αλλά και να μην διασπείρουμε τη νόσο. Προσωπικά, βρίσκω καταδικαστέο το να κατηγορούνται δυσανάλογα οι πολίτες γιατί δεν ξέρουν να ζουν λες και βρίσκονται διαρκώς σε χειρουργική αίθουσα. Από την στιγμή που δεν πάρθηκαν εξαρχής τα αναγκαία μέτρα αν θέλουμε να επιμερίσουμε από τώρα τις ευθύνες είναι σαφές που αναλογεί το σημαντικότερο μερίδιο.

Ολικό Lockdown?
Παρά την απαγόρευση κυκλοφορίας (ή καλύτερα την κυκλοφορία υπό όρους) , ακόμα δεν έχουμε περάσει σε 100% lockdown. Όπως καταλαβαίνουμε και εδώ ούτε καν οι Ιταλοί δεν εφαρμόζουν μέτρα επιπέδου Κίνας. Τα μέτρα Κίνας θα επιτρέψουν τον αμεσότερο περιορισμό των κρουσμάτων/θυμάτων. Πιθανώς, η επιβολή όλων των αντίστοιχων μέτρων να κρίνεται υπερβολική, αλλά η αλά καρτ εφαρμογή μέτρων πρέπει να γίνεται με προσοχή.
Πχ το να κλείσεις χώρους εργασίας με μεγάλο αριθμό εργαζομένων ή/και  "πυκνότητα" εργαζομένων μάλλον είναι αποδοτικότερη από την απαγόρευση περιπάτων. Όπως και το να απαγορεύσεις/περιορίσεις την χρήση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς καθώς οι κλειστοί χώροι λειτουργούν ως "φωλιές κορωνοϊού".

Όπως, εύστοχα αναλύει ο Τomas Pueyo τα μέτρα Lockdown μας δίνουν χρόνο για να προετοιμαστούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την πανδημία, με σταδιακά προσαρμογή των μέτρων ανά περιοχή  ανάλογα με την τοπική εξέλιξη της επιδημίας.    
"Κινέζικο Σφυρί- Κορεάτικος Χορός"
Πότε θα χαλαρώσουν τα μέτρα; Πώς προχωρά η προετοιμασία;

Ακριβώς δεν μπορούμε να ξέρουμε. Όσο πιο καλά και γρήγορα προετοιμαστούμε τόσο ταχύτερα θα μπορούν να υποχωρήσουν κάποιοι περιορισμοί.
Η καθυστέρηση να διορθώσουμε τα λάθη και τις ελλείψεις συνεπάγεται ακόμα περισσότερα κρούσματα και θύματα. Αν και γίνονται προσπάθειες, συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικές αδυναμίες σε καίριους τομείς που έχουν επισημανθεί και σε προηγούμενες αναρτήσεις:

1) Νοσοκομεία κέντρα διασποράς. Αν και γίνονται προσπάθειες, συνεχίζουν να υπάρχουν πολλαπλά κρούσματα υγειονομικών. Η αναμενόμενη κορύφωση της επιδημίας  μαζί με τις ελλείψεις σε προστατευτικό εξοπλισμό θα επιτείνουν το φαινόμενο. Είναι απολύτως αναγκαία η δημιουργία δομών, που θα μειώνουν την πιθανότητα μετάδοσης της νόσου και φυσικά πρέπει να καλυφθούν οι ανάγκες σε εξοπλισμό, είτε με αγορά από το εξωτερικό, είτε με τοπική παραγωγή επαναχρησιμοποιούμενων μασκών και στολών.
Το επιχείρημα ότι υπαίθριες δομές θα προκαλέσουν αίσθημα τρόμου ενώ απαγορεύονται οι μετακινήσεις είναι μάλλον άστοχο.


Walk-Through δομές σε Νοσοκομεία της Ν.Κορέας
2) Τι γίνεται με τα τεστ;
Μια από τις σημαντικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι η έλλειψη τεστ. Σε σχεδόν έναν μήνα έχουμε κάνει λίγο πάνω από τα μισά που γίνονται στην Ν.Κορέα(15.000) σε 1 μέρα. Πρέπει άμεσα να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα ώστε να λαμβάνονται αποφάσεις με καλύτερα δεδομένα αλλά και να γίνεται καλύτερη διαχείριση των ύποπτων περιστατικών. Πλέον υπάρχουν αρκετές εταιρίες σε Κίνα και Κορέα που παράγουν σημαντικές ποσότητες τεστ με λογικό κόστος.

3) Προσλήψεις Ιατρών/Νοσηλευτών. Χρειάζονται ΑΜΕΣΑ περαιτέρω μαζικές προσλήψεις. Πέραν των αρχικών 2000 προσλήψεων με διετή σύμβαση, τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί ως τώρα αφορούν 4μηνες συμβάσεις εν αναμονή ειδικευομένων και προγράμματα εθελοντισμού. Οι παραπάνω προτάσεις είναι στα όρια του εμπαιγμού. Η αντιμετώπιση του θανατηφόρου ιού δεν είναι πρόγραμμα αναδάσωσης...
Στην Ιταλία τουλάχιστον 20
υγειονομικοί έχουν χάσει την ζωή τους. Το ρίσκο είναι δυσανάλογο οποιασδήποτε ανταμοιβής.. Κατ'ελάχιστον πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα μονιμοποίησης σε όσους ριχτούν στην επικίνδυνη αυτή μάχη.
Δεν γίνεται να καθυστερούν άλλο οι προσλήψεις καθώς κανονικά θα απαιτηθεί και χρόνος για την εκπαίδευση του προσωπικού. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να ανοίξουν περαιτέρω ΜΕΘ και να επανδρωθούν περιφερειακά Νοσοκομεία.

4) Ταξιδιώτες. 
Επιτέλους προχωράνε τα μέτρα περιορισμού ταξιδιών από το εξωτερικό. Καραντίνα πρέπει να επιβάλλεται υποχρεωτικά σε όλους όσους έρχονται από χώρες του εξωτερικού.

5) Πρέπει να γίνει συντονισμένα προσπάθεια να εξαλειφθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας.

Τρίτη 17 Μαρτίου 2020

Καραντίνα: Πότε φαίνεται η δράση της; Καθυστέρηση Μέτρων=Θύματα

Καραντίνα
Η δράση της καραντίνας όπως βλέπουμε στον παρακάτω πίνακα δεν είναι άμεσα ορατή.


Στην Κίνα μόλις μετά από 24 μέρες  άρχισε να μειώνεται ο καθημερινός ρυθμός αύξησης των θυμάτων, ενώ ο αριθμός των νέων κρουσμάτων περίπου 15 μέρες μετά την έναρξη της καραντίνας
Αυτό εξηγείται, κυρίως απ'το ότι από την στιγμή που κάποιος μολυνθεί από τον ιό χρειάζονται 5-14 μέρες για να εμφανίσει συμπτώματα, ενώ μετά από περίπου άλλες 10 μέρες καταλήγουν τα σοβαρότερα περιστατικά. Παράλληλα κατά την κορύφωση της νόσου τα εργαστήρια είναι πιθανό να μην μπορούν να εξετάσουν άμεσα όλα τα δείγματα.

Η εμφάνιση της πλήρους δράσης της καραντίνας σε 24 μέρες πιθανόν να είναι και το "best case" σενάριο. Στην Κίνα επετεύχθη σχεδόν μηδενισμός της μετάδοσης της νόσου. Όμως αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα συμβεί τόσο αποτελεσματικά και γρήγορα στην Ευρώπη. Για παράδειγμα στην Κίνα τα πιο ήπια περιστατικά απομονώνονταν σε ξενοδοχεία και άλλους κατάλληλα οργανωμένους χώρους. Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, η οδηγία να μείνουν τα ήπια περιστατικά σπίτι τους, καθιστά πολύ πιθανή τη νόσηση όλων όσων ζουν στο ίδιο διαμέρισμα, καθώς ο μέσος πολίτης δεν έχει μάθει να ζει αποστειρωμένα.

Συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρότι πράγματι λάβαμε μέτρα lockdown αρκετά νωρίτερα, ακόμα δεν έχουμε προχωρήσει στην απαγόρευση μετακινήσεων και όπως είπαμε τα ήπια περιστατικά παραμένουν σπίτι μεταδίδοντας τη νόσο στους συγκατοίκους τους.

Όπως βλέπουμε, παρότι η κορύφωση στην Κίνα έγινε στις 15 Φλεβάρη με 1665 συνολικά θύματα, τον επόμενο μήνα ο αριθμός τους έχει διπλασιαστεί σε 3226, ενώ άλλα τόσα είναι σε κρίσιμη κατάσταση.
Με μια μετριοπαθή πρόβλεψη είναι πιθανόν στις επόμενες 50 μέρες στην Ελλάδα να έχουμε 400-1000 θύματα από τον CoVID-19...

Για να μην ξεφύγει περαιτέρω ο αριθμός τους, είναι αναγκαία η αυστηροποίηση των μέτρων και η διόρθωση πιθανών λαθών.

* Στην Ευρώπη γενικά, αλλά και ειδικά στην Ελλάδα ο αριθμός τεστ είναι πολύ χαμηλός (σε 18 μέρες είχαμε κάνει κοντά στα 5000 τεστ ενώ στην Κορέα κάνουν 15000-20000 την μέρα). Έτσι, ο αριθμός γνωστών κρουσμάτων είναι τάξης μεγέθους μικρότερος του πραγματικού, με αποτέλεσμα αξιόπιστος δείκτης της μετάδοσης της νόσου να είναι ο αριθμός των θυμάτων. Ο αριθμός θυμάτων όμως, δίνει πρακτικά πληροφορίες για την διάδοση της νόσου πριν από 2-3 εβδομάδες με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για την τάση διάδοσης της νόσου.
** Πλέον λόγω της μεγάλης έλλειψης αντιδραστηρίων δεν αποτυπώνεται καν η πιθανολογούμενη συνεχιζόμενη αύξηση κρουσμάτων.

Λάθη =  Ζωές

Η υψηλή κριτική στην κυβέρνηση για πιθανές καθυστερήσεις και λάθη στην διαχείριση της κατάστασης νομίζω δεν έχει νόημα στην παρούσα φάση.
Αυτό που έχει πράγματι νόημα, είναι να εντοπιστούν λάθη και καθυστερήσεις που χρονίζουν, αυξάνοντας τον αριθμό νοσούντων και εν τέλει θυμάτων. Μόνο, έτσι θα περιοριστεί ο τελικός αριθμός θυμάτων.
  • Νοσοκομεία: Κέντρα Διασποράς. Δυστυχώς οι οδηγίες του ΕΟΔΥ για το ύποπτο κρούσμα καθυστέρησαν σημαντικά να αλλάξουν, με αποτέλεσμα εμπύρετα με βήχα χωρίς επιδημιολογικό ιστορικό (ενώ ήταν γνωστό ότι η νόσος είχε περάσει στην κοινότητα) να μην απομονώνονται εξαρχής. Ως αποτέλεσμα, είχαμε επαναλαμβανόμενα φαινόμενα έκθεσης ασθενών και προσωπικού σε εν τέλει επιβεβαιωμένα κρούσματα: Πύργος, Ρίο, Καστοριά, Κοζάνη, ΝΝΑ, Αλεξάνδρα, Φλέμινγκ, Λαϊκό κ.α.
    Παρότι οι οδηγίες άλλαξαν από το περασμένο Σάββατο, η πιθανότητα διασποράς στα νοσοκομεία είναι σημαντική.
  • Είναι αναγκαίο, όλα τα Νοσοκομεία (και σε δεύτερο χρόνο και τα Κέντρα Υγείας) να αποκτήσουν ΑΜΕΣΑ υπαίθριες δομές ώστε η εξέταση του ασθενή και η λήψη του δείγματος να μην γίνεται σε κλειστά δωμάτια που μπορεί να λειτουργήσουν ως χώροι διασποράς. Παράλληλα πρέπει σταδιακά να προωθηθεί και η οργάνωση drive through δομών στα πρότυπα της Ν.Κορέας.
  • Μέτρα προστασίας νοσοκομειακών γιατρών: Υπάρχει δεδομένη έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού η οποία και θα ενταθεί τις επόμενες μέρες. Κανονικά το προσωπικό των επειγόντων θα έπρεπε να έχει πλήρη κάλυψη ανεξάρτητα των περιστατικών που διαχειρίζεται: Μάσκα 3Μ, προστατευτικά γυαλιά, ειδική στολή, γάντια, ποδονάρια και σκούφο.
    Δεδομένου των ελλείψεων και της βέβαιης αύξησης των κρουσμάτων, αυτό δεν είναι δυστυχώς δυνατό. Παρόλα αυτά πρέπει οι αρχές να μεριμνήσουν για την μέγιστη δυνατή κάλυψη του νοσοκομειακού προσωπικού.*
  • Μαθαίνουμε ότι τα αντιδραστήρια έχουν σχεδόν εξαντληθεί. Παράλληλα οι τιμές στα ιδιωτικά κέντρα είναι σχετικά δυσπρόσιτες: αρχικά είχαν ακουστεί τιμές περί τα 300 ευρώ ενώ τώρα περί τα 120. Και εδώ μπορούμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Ν. Κορέας όπου όσοι είχαν θετικό τεστ δεν πλήρωναν, ενώ όσοι είχαν αρνητικό κάλυπταν μόνο το μισό κόστος που ήταν αρκετά μικρότερο των 120 ευρώ. 
  • Πρέπει ΑΜΕΣΟΤΑΤΑ να προκηρυχθούν περαιτέρω χιλιάδες ΜΟΝΙΜΕΣ θέσεις ιατρών και νοσηλευτών, ιδανικά με χορήγηση επιδόματος πανδημίας σε όλο το προσωπικό. 
  • Σε περιπτώσεις που παρατηρηθεί ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις (πχ κλινικές, προμηθευτές ιατρικού εξοπλισμού) κερδοσκοπούν πρέπει να εξεταστεί πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο επίταξής τους, δεδομένου των συνθηκών εκτάκτου ανάγκης. Αυτό θα μπορούσε να εφαρμοστεί και άμεσα όσον αφορά τα διαγνωστικά τεστ λόγω της μεγάλης έλλειψης που παρατηρείται.
  • Πρέπει να επεκταθεί το μέτρο καραντίνας στους ταξιδιώτες σχεδόν απ'όλο τον κόσμο, καθώς και να απαγορευτούν τελείως τα ταξίδια στις χώρες που ο αριθμός κρουσμάτων ξεφεύγει έναν αριθμό κρουσμάτων(πχ τα 100).
  • Όπως έπραξαν ήδη και άλλα ευρωπαϊκά κράτη (Ιταλία, Σερβία) πρέπει να εξεταστεί πολύ σοβαρά το κάλεσμα βοήθειας από την Κίνα ή/και τη Ν.Κορέα. Μπορεί έτσι να προχωρήσει πχ άμεσα η μαζική προμήθεια rapid test, προστατευτικού εξοπλισμού αλλά και αναπνευστήρων. Ιδιαίτερα η Κίνα έχοντας την μεγαλύτερη εμπειρία στην διαχείριση της πανδημίας μπορεί να προσφέρει και χρήσιμες προτάσεις για την αντιμετώπισή της.
*Οι χειρουργικές μάσκες δεν εφαρμόζουν πλήρως στο πρόσωπο, μην προσφέροντας πλήρη προστασία. Δεδομένου της έλλειψης 3Μ, ίσως να μπορούσαν να κατασκευαστούν μάσκες όπως κατά την περίοδο της ισπανικής γρίπης.

Δευτέρα 16 Μαρτίου 2020

Ήλιος και επιστροφή στο Χωριό εναντίον CoVID19

Θα μπορούσε άραγε η ηλιοθεραπεία και οι παρατεταμένες διακοπές στο χωριό να χρησιμοποιηθούν εναντίον της πανδημίας; 

* H πρόταση για αποκέντρωση αφορά κυρίως την φάση μετά την ελαχιστοποίηση των νέων κρουσμάτων ως πιθανός τρόπος σταδιακής εξόδου από το καθεστώς ολικού lockdown.

** Γενικά η πρόταση αποκέντρωσης αφορά κυρίως την ηπειρωτική επαρχία. Τα νησιά καλό είναι να μην προτιμούνται γιατί σε πιθανή έξαρση της νόσου η αποσυμφόρηση θα είναι αρκετά περίπλοκο εγχείρημα.

Όπως μας πληροφορεί  ο Richard Hobday στο άρθρο του για την Ισπανική Γρίπη φαίνεται ότι η "open-air" ευήλια, ευάερη θεραπεία  είχε αποτέλεσμα στην θεραπεία ασθενών με γρίπη. 
Ο καθαρός αέρας (open air factor) φαίνεται να δρα ως ένα φυσικό αντισηπτικό εναντίον γρίπης και βακτηρίων, που είναι επικίνδυνα να μολύνουν επιπρόσθετα άτομα προσβεβλημένα με γρίπη (ή κορωνοϊό).

Αντίστοιχα, ο ήλιος, φέρεται να απενεργοποιεί τον ιό της γρίπης καθώς και  βακτήρια που προκαλούν νοσοκομειακές λοιμώξεις, έχοντας και αυτός αντισηπτικές ιδιότητες. Παράλληλα η σύνθεση μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας, βιταμίνης-D στο δέρμα ενισχύει περαιτέρω το ανοσοποιητικό. Τέλος φαίνεται ότι πιθανώς μπορεί να συντονίζει τους κιρκάδιους ρυθμούς με τρόπο υποστηρικτικό στην αντιμετώπιση της λοίμωξης.

Αν και είναι νωρίς για να ξέρουμε τι επιδράσεις έχει ο ήλιος και ο καθαρός αέρας στον CoVID-19 , θα μπορούσε να γίνει πιθανή πιλοτική δοκιμή σε  μέρες με καλοκαιρία. Φαντάζει δύσκολο ο ήλιος να επιδεινώσει την πορεία της νόσου , ενώ για την ώρα δεν έχουμε κάποια φαρμακευτική θεραπεία που να βοηθά σημαντικά στην αντιμετώπιση της νόσου.

Είναι ευνόητο ότι η εφαρμογή της θεραπείας θα απαιτεί αυστηρά μέτρα προσωπικής και περιβαλλοντικής υγιεινής ώστε να μην εκτεθεί το προσωπικό ή κάποιος άλλος στη νόσο.

Ασθενείς με γρίπη κάνοντας ηλιοθεραπεία σε open-air νοσοκομείο στην Βοστώνη.
Το προσωπικό δεν έπρεπε να αφαιρεί τις μάσκες του.

Πώς θα δυναμώσουμε το ανοσοποιητικό μας;

Διάφοροι "έμποροι" διαφημίζουν  διάφορα σκευάσματα αμφιβόλου αξίας, που υποτίθεται θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό.  Πιθανώς, κάποια να μπορούν να προσφέρουν κάποιο όφελος.

Αυτά που σίγουρα ξέρουμε όμως είναι ότι για ένα καλό ανοσοποιητικό απαραίτητα είναι τα εξής:
  • Καλός ύπνος
  • Ελαχιστοποίηση stress και καλή διάθεση (καίρια και για τον καλύτερο ύπνο)
  • Καλή διατροφή
  • και όπως αναφέραμε πιθανώς και η έκθεση στον ήλιο
Όπως ξέρουμε οι περισσότεροι όλα τα παραπάνω είναι σε μεγαλύτερη αφθονία στην επαρχία και στα χωριά παρά στις πόλεις.

** H πρόταση για αποκέντρωση αφορά κυρίως την φάση μετά την ελαχιστοποίηση των νέων κρουσμάτων ως πιθανός τρόπος σταδιακής εξόδου από το καθεστώς ολικού lockdown.

Η μετεγκατάσταση λοιπόν σε χωριά-κωμοπόλεις όχι μόνο μειώνει την πιθανότητα έκθεσης μας στη νόσο (και αντίστοιχα και την μεταδοτικότητα αυτής), αλλά και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας. Ενώ φυσικά, η καραντίνα στο χωριό θα θυμίζει περισσότερο παρατεταμένες διακοπές παρά εγκλεισμό στα κουτάκια των τσιμεντουπόλεων.

Ήδη κάποιοι συμπολίτες μας έχουν προχωρήσει σε αυτό το βήμα.  Όμως όταν αυτό γίνεται μεμονωμένα και χωρίς οργάνωση, υπάρχει ο κίνδυνος διασποράς της νόσου στον τόπο μετεγκατάστασης. Και είναι λογικό να υπάρχουν και αντιδράσεις απ'την τοπική κοινωνία όπως μαθαίνουμε.

Πιθανές λύσεις σε αυτό είναι οι εξής:

1) Σε ατομικό επίπεδο όσοι επιλέγουν την μετεγκατάσταση μπορούν να έρχονται σε συνεννόηση με  με τις τοπικές κοινωνίες/αρχές ώστε να παραμείνουν στην οικεία τους απομονωμένοι για διάστημα 2 εβδομάδων (ή και 3 ενδεχομένως) ώστε να μειώνεται κατά πολύ η πιθανότητα να είναι φορείς της νόσου.

2) Σε κρατικό επίπεδο όπως έχουμε αναφέρει, μπορεί η καραντίνα να πραγματοποιείται στα αστικά κέντρα και εφόσον δεν εκδηλωθεί νόσος να προχωρά η μετεγκατάσταση. Επίσης, αν προχωρούσε η μαζική προμήθεια rapid test θα μπορούσε να πραγματοποιείται και έλεγχος πριν την μετεγκατάσταση.

Να σημειώσουμε για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα περαιτέρω μαζικών προσλήψεων νοσηλευτών και ιατρών (Μ.Ο. Ιατρών ΕΣΥ τα 60-61 έτη: ηλικία με υψηλή θνητότητα σε λοίμωξη από COVID-19) καθώς και την οξεία ανάγκη προμήθειας προστατευτικού εξοπλισμού που είναι σε έλλειψη η οποία θα μεγαλώσει τις ερχόμενες μέρες.  Παράλληλα, δεδομένη είναι η ανάγκη στελέχωσης και των περιφερειακών δομών υγείας ,ειδικά σε περίπτωση που γενικευτεί η μετεγκατάσταση πληθυσμών στην επαρχία.

Οι προσλήψεις πρέπει να αφορούν τουλάχιστον μόνιμες θέσεις στο ΕΣΥ. Εκτός του ότι θα καλύψουν χρόνια κενά, είναι τουλάχιστον κωμικοτραγικό να προκηρύσσονται συμβάσεις διετίας, για αυτούς που θα είναι εκτεθειμένοι περισσότερο απ'όλους στην θανατηφόρο πανδημία!

Τετάρτη 11 Μαρτίου 2020

Καθυστερήσεις και Ανετοιμότητα στην αντιμετώπιση του Κορονοϊού.

ΙΑΤΡΟΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΕ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

Δυστυχώς έχουμε τέταρτο περιστατικό όπου δεν απομονώθηκε εξ αρχής το ύποπτο κρούσμα με αποτέλεσμα την έκθεση ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στο περιστατικό, και την επακόλουθη καραντίνα 14 ημερών για το προσωπικό.

Πρώτη περίπτωση Αμαλιάδα- Πάτρα
Αρχικά είχαμε έκθεση του προσωπικού του Νοσοκομείου Αμαλιάδας και στη συνέχεια του προσωπικού στην Πάτρα.

Δεύτερη περίπτωση ΝΝΑ
Στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών είχαμε και πάλι έκθεση του προσωπικού σε τελικά θετικό κρούσμα.

Τρίτη περίπτωση Καστοριά-Κοζάνη
Και εδώ είχαμε έκθεση προσωπικού σε 2 νοσοκομεία. Αρχικά στο Νοσ. Καστοριάς (15 άτομα) και εν συνεχεία στο Νοσ. Κοζάνης (17 άτομα)

Τέταρτη περίπτωση Αλεξάνδρα
Εδώ το περιστατικό εκτός του ότι δεν απομονώθηκε έκανε και εισαγωγή σε πεντάκλινο θάλαμο. Και πάλι έχουμε μεγάλο μέρος του προσωπικού σε απομόνωση.

Στις 2 πρώτες περιπτώσεις η απομόνωση του περιστατικού δεν συνέβη άμεσα λόγω των οδηγιών του ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τις οποίες αφού δεν υπήρχε γνωστό επιδημιολογικό ιστορικό(επαφή με γνωστό κρούσμα ή ταξίδι σε χώρα θεωρούμενη υψηλού κινδύνου) κρίθηκε ότι δεν απαιτούταν απομόνωση του περιστατικού. 


Ενώ παρά την αλλαγή στις οδηγίες του ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τις οποίες πλέον ύποπτο κρούσμα θεωρείται: "και Ασθενής με β αναπνευστικού (Severe Acute Respiratory Illness) η οποία απαιτεί νοσηλεία και για την οποία δεν έχει τεκμηριωθεί άλλη αιτιολογία". βλέπουμε ότι συνεχίζεται η έκθεση του προσωπικού σε ύποπτα κρούσματα που τελικά αποδεικνύονται ως θετικά.

Παρατηρούμε, λοιπόν ότι το σύστημα σε κεντρικό επίπεδο αλλά και περιφερειακό (νοσοκομείων) είναι ανέτοιμο. Όχι μόνο, δεν απομονώνονται εξ αρχής τα κρούσματα, αλλά συχνά εκτίθεται όχι μόνο το προσωπικό αλλά και άλλοι ασθενείς του εκάστοτε νοσοκομείου με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος τα νοσοκομεία από κέντρα διαχείρισης να μετατραπούν σε κέντρα διασποράς του ιού.

Είναι κρίσιμο να υπάρξει άμεσα μέριμνα του Υπ. Υγείας αλλά και των ίδιων των νοσοκομείων για την βέλτιστη διαχείριση των ύποπτων κρουσμάτων, ενώ είναι απαραίτητη και η εξασφάλιση του απαραίτητου εξοπλισμού προστασίας για το προσωπικό.

Ειδικά στην περιφέρεια, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος τα ήδη υποστελεχωμένα Νοσοκομεία (αλλά και Κέντρα Υγείας) νομών να κλείνουν λόγω έλλειψης προσωπικού, δημιουργώντας γενικευμένο πρόβλημα αδυναμίας περίθαλψης.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ: ΜΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ ΑΡΧΗ




Το καθυστερημένο κλείσιμο των σχολείων/φροντιστηρίων δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως πανάκεια στην αντιμετώπιση της επιδημίας, αλλά ως ένα πρώτο απαραίτητο μέτρο.  Καθυστερημένο, δεδομένου  της γνωστής διασποράς του ιού στην κοινότητα απ'όταν εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα από το Ισραήλ στην Πάτρα (αφού το γκρουπ είχε ήδη γυρίσει 1 βδομάδα πριν την επιβεβαίωση του 1ου κρούσματος) σε συνδυασμό με την πιθανολογούμενη αδυναμία του ΕΣΥ να αντιμετωπίσει αριθμό κρουσμάτων ακόμα και άνω των 3-4000. Πρέπει να αυστηροποιηθούν περαιτέρω οι περιορισμοί στον αριθμό των συναθροίσεων.
Παράλληλα, ο έλεγχος/απαγόρευση(τραγικά καθυστερημένος)των ταξιδιωτών από και προς Ιταλία πρέπει να επεκταθεί. Η καραντίνα σε όλους τους ταξιδιώτες (καθώς πλέον δεδομένα μιλάμε για πανδημία) στα πρότυπα του Ισραήλ είναι πλέον απαραίτητη.

Τέλος, εκτός της ΑΜΕΣΗΣ πρόσληψης ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, πρέπει να γίνει μέριμνα για την προμήθεια σημαντικών ποσοτήτων του τεστ(ή αντιστοίχου) που χρησιμοποιούν στη Ν.Κορέα καθώς και λήψη ανάλογων μέτρων όπως τα drive-thru.




Τρίτη 10 Μαρτίου 2020

Covid-19.GR: Μια σύντομη ανασκόπηση. Τι κάνουμε τώρα;


 Από τις 26 Φλεβάρη, ο Κορωνοϊός είναι επίσημα στην χώρα μας. Ήδη κοντεύουμε τα 100 καταγεγραμμένα κρούσματα,ενώ πιθανότατα συνολικά είναι αρκετά περισσότερα αφού τα κριτήρια αλλά και ο αριθμός των τεστ που γίνονται δεν μπορεί να παρακολουθήσουν την διάδοση του ιού.

Δυστυχώς η κατάσταση που έρχεται είναι πολύ δύσκολη(με βάση τις εκτιμήσεις και ανάλογα τα μέτρα περιορισμού που λαμβάνονται τα κρούσματα διπλασιάζονται κάθε 4-7 ημέρες) όπως φαίνεται από την Ιταλία (φτάσαμε τους 168 νεκρούς την ημέρα), αλλά και πλέον από Ισπανία, Γαλλία.


Γιατί είναι κρίσιμο να λαμβάνουμε άμεσα και "proactively"
μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης του Ιού.


Στην Ελλάδα, υπήρξε δισταγμός ακόμη και για το κλείσιμο των σχολείων (πιθανώς θα έπρεπε να έχουν κλείσει τουλάχιστον απ'όταν εντοπίστηκε το γκρουπ από το Ισραήλ, όπου δεδομένα είχε συμβεί διασπορά στην κοινότητα). Ενώ, μόλις τώρα αποφασίστηκε να σταματήσουν οι πτήσεις/ταξίδια από και προς την Β. Ιταλία...
Τα έστω και καθυστερημένα μέτρα πιθανώς θα καθυστερήσουν την κορύφωση της επιδημίας. Παρόλα αυτά θα είναι αρκετά δύσκολο να μην κορεστεί το σύστημα υγείας, ειδικά όσο δεν λαμβάνονται μέτρα αυστηρής Καραντίνας όπως πάρθηκαν με σημαντική καθυστέρηση στην Ιταλία από χθες. Χαρακτηριστικά, στην Κίνα μέγιστο # θανάτων είχαμε 15 Φλεβάρη περί τους 140, ενώ η αυστηρότατη καραντίνα είχε αρχίσει 20 μέρες νωρίτερα. Στην Ιταλία σήμερα έχουμε 168 νεκρούς και πιθανότατα θα συνεχιστεί η αύξηση για αρκετές μέρες μέχρι να φανεί η δράση της καραντίνας. Πιθανώς ένα μέτρο καραντίνας από τώρα να είναι ιδιαίτερα "proactive" αλλά καλό είναι να προετοιμαζόμαστε ψυχολογικά για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς το σύστημα υγείας μπορεί να κορεστεί ακόμα και με σχετικά χαμηλό αριθμό κρουσμάτων
Όσον αφορά το δικό μας σύστημα υγείας λοιπόν:
1) έχουμε περίπου 500-550 κρεβάτια ΜΕΘ. Στην Ιταλία έχουν 7000 ( κοντά στα διπλάσια με βάση τους πληθυσμούς). Επιπρόσθετα στην Β.Ιταλία το σύστημα είναι πιο οργανωμένο απ'ότι στην υπόλοιπη και πιθανώς με καλύτερες υπηρεσίες υγείας.
2) Παράλληλα ως γνωστόν έχουμε ελλείψεις και σε εξοπλισμό (πχ αναπνευστήρες) αλλά και σε προσωπικό: ιατρούς νοσηλευτές
Tταυτόχρονα, το προσωπικό είναι ιδιαίτερα γηρασμένο:
Μ.Ο. ηλικίας Ιατρών ΕΣΥ κατά ΠΙΣ τα: 60-61 έτη
https://www.healthreport.gr/το-γερασμένο-ιατρικό-προσωπικό…/
Με βάση τους Ιταλούς το 10% των καταγεγραμμένων κρουσμάτων (ήτοι των πιο σοβαρών αφού δεν κάνουν αρκετά τεστ όπως και εμείς) καταλήγουν στην εντατική.
Οπότε είναι αρκετά πιθανό με 3-4000 καταγεγραμμένα κρούσματα και να κορεστούν οι Εντατικές στην Ελλάδα αλλά και να μειωθεί αρκετά το διαθέσιμο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λόγω καραντίνας ή ιδίας νόησης. Ήδη απτά πρώτα κρούσματα είχαμε έκθεση ιατρών και νοσηλευτών σε Πάτρα, Πύργο και Ναυτικό Νοσοκομείο.
Γι'αυτούς τους λόγους λοιπόν θεωρώ ότι είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε να οργανωνόμαστε περισσότερο και σαν πολίτες.
Είναι κρίσιμο, όσο μπορούμε σε επίπεδο έστω του μικρόκοσμού μας να προστατεύσουμε ομάδες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε κίνδυνο.
Πιστεύω ότι κάποιες αρχικές ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε σε πρώτη φάση είναι οι εξής:
1. Να ευαισθητοποιήσουμε όσους μπορούμε σχετικά με το ζήτημα, αρχικά σε επίπεδο κοντινών γνωστών, συγγενών τουλάχιστον.Πχ Ελαχιστοποίηση πολυάριθμων συναθροίσεων. και προσπάθεια να πείσουμε τουλάχιστον τους ηλικιωμένους/ευάλωτες ομάδες για την ανάγκη ελαχιστοποίησης των επαφών τους.
Το αστείο με την αβλαβή μετάληψη πρέπει να τελειώσει άμεσα, ενώ για το επόμενο διάστημα πρέπει οι πιστοί να παρακολουθούν τις λειτουργίες μέσω τηλεόρασης.
Ένα χρήσιμο σχετικό άρθρο είναι το εξής. (better safe than sorry, ή better crazy than dead)
Ιδιαίτερα οι νέοι, που η πλειοψηφία τους αυτή την στιγμή αψηφά τον κίνδυνο, καλό θα ήταν να περιορίσουν σημαντικά για τους επόμενους μήνες τους καφέδες, τα ποτά και τα ταξίδια προς όφελος των γονέων και των παππούδων/γιαγιάδων τους. 
2. Μια πιθανή λύση είναι επίσης, η προσωρινή μετεγκατάσταση σε χωριά και περιοχές με χαμηλότερη πυκνότητα πληθυσμού. Που θα συνοδεύεται με αυτοπεριορισμό για ένα διάστημα τουλάχιστον 2 εβδομάδων. (ιδανικά σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες ώστε να μην γίνει ανεξέλεγκτα σε περίπτωση που η κατάσταση στις πόλεις ξεφύγει, αλλά να εξασφαλίζεται η τήρηση του μέτρου της καραντίνας). Αποκέντρωση τώρα λοιπόν!

**** Γενικά η πρόταση αφορά κυρίως την ηπειρωτική επαρχία. Τα νησιά καλό είναι να μην προτιμούνται γιατί σε πιθανή έξαρση της νόσου η αποσυμφόρηση θα είναι αρκετά περίπλοκο εγχείρημα.

3. Χρήσιμη θα ήταν και μια όσο το δυνατόν αναλυτικότερη καταγραφή των κρουσμάτων στη χώρα μας ώστε να μπορεί να γίνει καλύτερος έλεγχος των ήδη νοσούντων.

4.  Φυσικά η κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη να συνεχίσει να λαμβάνει αυστηρά μετρά για τον περιορισμό της διάδοσης. Η σκέψη του τι θα γίνει το ΑΕΠ εκτός από απάνθρωπη είναι και ηλίθια αφού είτε με καραντίνα είτε χωρίς το ΑΕΠ θα πληγεί σημαντικά...

Είναι ευνόητο ότι οι προσλήψεις ιατρών και νοσηλευτών πρέπει να είναι μαζικές και να γίνουν άμεσα.
Παράλληλα πρέπει κάθε νοσοκομείο να προετοιμαστεί για πιθανό επερχόμενο μαζικό κύμα ασθενών. Στην Β. Ιταλία οι αίθουσες χειρουργείων μετατρέπονται σε ΜΕΘ, ενώ πλέον δεν επαρκούν οι αναπνευστήρες και αναγκάζονται να δέχονται δωρεές από την Κίνα(!)

Dim